Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 67 Nr 3 (2023): Ukraina i Polska 2022 — wobec inwazji Rosji

Artykuły i rozprawy

Dlaczego Polacy pomagali Ukraińcom? Typologia powodów zaangażowania w pomoc ukraińskim uchodźcom

DOI: https://doi.org/10.35757/KIS.2023.67.3.2
Przesłane: 26 stycznia 2023
Opublikowane: 26 września 2023

Abstrakt

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego Polacy w tak aktywny i życzliwy sposób pomagali Ukraińcom w pierwszych miesiącach po agresji rosyjskiej na Ukrainę. Intensywność pomocy udzielonej przez polskie społeczeństwo osobom uchodźczym z terenów objętych wojną przybrała formę zrywu narodowego, co zaskakuje w kontekstach zarówno wcześniejszych animozji związanych z przeszłością obu narodów, jak i społecznej niechęci do przyjmowania uchodźców w Polsce. W tekście zajmujemy się wyjaśnieniem przyczyn entuzjazmu pomocowego Polaków. Empiryczną podstawą tekstu są badania jakościowe prowadzone między marcem a wrześniem 2022 roku metodami obserwacji uczestniczącej oraz wywiadów pogłębionych w środowisku osób pomagających uchodźcom z Ukrainy. Wynikiem analizy jest typologia powodów zaangażowania w pomaganie, w której wyróżniliśmy i opisaliśmy decyzje o charakterze: (1) etycznym, (2) społecznym, (3) patriotycznym, (4) emocjonalnym, (5) terapeutycznym, (6) tożsamościowym, (7) materialnym.

Bibliografia

  1. Anderson Leon, 2014, Autoetnografia analityczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 3, s. 144–167.
  2. Babińska Maria, Bilewicz Michał, Górska Paulina, Toruńska-Ruiz Sabina, Wypych Michał, 2022, Polacy wobec Ukraińców. Wyniki badań sondażowych zrealizowanych po inwazji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 roku, „Nauka”, nr 4, s. 37–58.
  3. Baszczak Łukasz, Kiełczewska Aneta, Kukołowicz Paula, Wincewicz Agnieszka, Zyzik Radosław, 2022, Pomoc polskiego społeczeństwa dla uchodźców z Ukrainy, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
  4. Cywiński Paweł, Katner Filip, Ziółkowski Jarosław, 2019, Zarządzanie strachem. Jak prawica wygrywa debatę publiczną w Polsce, Fundacja im. S. Batorego, Warszawa (https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/Zarzadzanie%20strachem.pdf [dostęp: 21.01.2023]).
  5. Finkelstein Marcia A., 2009, Intrinsic vs. Extrinsic Motivational Orientations and the Volunteer Process, „Personality and Individual Differences”, t. 46(5–6), s. 653–658.
  6. Flick Uwe, 2010, Projektowanie badania jakościowego, tłum. Paweł Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  7. Fuszara Małgorzata, 2023, Wojna, ucieczki i pomaganie, w: Małgorzata Fuszara (red.), Masowa pomoc w masowej ucieczce. Społeczeństwo polskie wobec migracji wojennej z Ukrainy, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa.
  8. Gibbs Graham, 2011, Analizowanie danych jakościowych, tłum. Maja Brzozowska-Brywczyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  9. Kacperczyk Anna, 2014, Autoetnografia — technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 3 s. 32–74.
  10. Kalinowska Katarzyna, 2017, O autoetnografii dotknięć, zranień i odkształceń, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 9–31.
  11. Klaus Witold (red.), 2022, Poza prawem. Prawna ocena działań Państwa Polskiego w reakcji na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa.
  12. Kolankiewicz Marta, Sager Maja, 2021, Clandestine Migration Facilitation and Border Spectacle: Criminalisation, Solidarity, Contestations, „Mobilities”, t. 16(4), s. 584–596.
  13. Krakowska Katarzyna, 2017, Rola rzezi wołyńskiej w budowaniu narracji na temat Ukraińców w polskim Internecie, „Zoon Politikon”, nr 8, s. 183–205.
  14. Kurantowicz Ewa (red.), 2022, Uchodźcy pośród nas. Pomaganie w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
  15. Kvale Steinar, 2010, Prowadzenie wywiadów, tłum Agata Dzuban, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  16. Łodziński Sławomir, 2019, Uchodźcy jako „podejrzana społeczność” (suspect community). Polska opinia publiczna wobec udzielania pomocy uchodźcom w okresie maj 2015 – grudzień 2018, „Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa”, nr 1(10), s. 31–60.
  17. Łodziński Sławomir, Szonert Marek, 2017, „Niepolityczna polityka”? Kształtowanie się polityki migracyjnej w Polsce w latach 1989–2016 (kwiecień), „Studia Migracyjne — Przegląd Polonijny”, nr 2(164), s. 39–66.
  18. Maciejewska-Mieszkowska Katarzyna, 2022, Stosunek Polaków do uchodźców w kontekście wojny w Ukrainie, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 4, s. 137–153.
  19. Markowska Barbara (red.), 2021, Dyskurs historyczny w mediach masowych. Reprezentacje przeszłości w polskiej i ukraińskiej przestrzeni medialnej, Collegium Civitas–Instytut Studiów Politycznych PAN–Scholar, Warszawa.
  20. Nowak Stefan, 2010, Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  21. Portnow Andrij, 2021, Polsko-ukraińska historia i pamięć. Garść spostrzeżeń, w: Tomasz Stryjek, Volodymyr Sklokin (red.), Kultury historyczne Polski i Ukrainy. O źródłach nieporozumienia między sąsiadami, Collegium Civitas–Instytut Studiów Politycznych PAN–Scholar, Warszawa, s. 53–90.
  22. Sengupta Debashish, Verghese Aniisu, Rys Maciej, 2023, Motivations of Volunteering during Crises—Perspectives of Polish Youths during the Ukrainian Refugee Crisis, „Administrative Sciences”, t. 13(2), s. 1–20.
  23. Świderska Aleksandra, Winiewski Mikołaj, Hansen Karolina, 2016, Przemoc jako rozwiązanie? Napływ uchodźców w opiniach Polaków, Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Warszawa (http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Raport WinSwiHan2016 clean.pdf [dostęp: 23.01.2023]).
  24. Troszyński Marek, 2018, Ukraina i Ukraińcy w polskim dyskursie internetowym. Analiza jakościowo-ilościowa tekstów zamieszczanych w mediach społecznościowych, w: Piotr Tyma (red.), Raport. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa, s. 103–157.
  25. Wyligała Helena, 2022, Pomoc dla obywateli Ukrainy z perspektywy polskiej polityki migracyjnej, w: Ewa Kurantowicz (red.), Uchodźcy pośród nas. Pomaganie w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław, s. 15–31.
  26. Załęcki Jarosław, 2017, Postawy Polaków wobec Rosjan i Ukraińców w kontekście współczesnych konfliktów politycznych, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 9(45), nr 2, s. 155–175.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.