Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 67 Nr 3 (2023): Ukraina i Polska 2022 — wobec inwazji Rosji

Artykuły i rozprawy

Dlaczego Polacy pomagali Ukraińcom? Typologia powodów zaangażowania w pomoc ukraińskim uchodźcom

DOI: https://doi.org/10.35757/KIS.2023.67.3.2
Przesłane: 26 stycznia 2023
Opublikowane: 26 września 2023

Abstrakt

Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego Polacy w tak aktywny i życzliwy sposób pomagali Ukraińcom w pierwszych miesiącach po agresji rosyjskiej na Ukrainę. Intensywność pomocy udzielonej przez polskie społeczeństwo osobom uchodźczym z terenów objętych wojną przybrała formę zrywu narodowego, co zaskakuje w kontekstach zarówno wcześniejszych animozji związanych z przeszłością obu narodów, jak i społecznej niechęci do przyjmowania uchodźców w Polsce. W tekście zajmujemy się wyjaśnieniem przyczyn entuzjazmu pomocowego Polaków. Empiryczną podstawą tekstu są badania jakościowe prowadzone między marcem a wrześniem 2022 roku metodami obserwacji uczestniczącej oraz wywiadów pogłębionych w środowisku osób pomagających uchodźcom z Ukrainy. Wynikiem analizy jest typologia powodów zaangażowania w pomaganie, w której wyróżniliśmy i opisaliśmy decyzje o charakterze: (1) etycznym, (2) społecznym, (3) patriotycznym, (4) emocjonalnym, (5) terapeutycznym, (6) tożsamościowym, (7) materialnym.

Bibliografia

  • Anderson Leon, 2014, Autoetnografia analityczna, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 3, s. 144–167.
  • Babińska Maria, Bilewicz Michał, Górska Paulina, Toruńska-Ruiz Sabina, Wypych Michał, 2022, Polacy wobec Ukraińców. Wyniki badań sondażowych zrealizowanych po inwazji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 roku, „Nauka”, nr 4, s. 37–58.
  • Baszczak Łukasz, Kiełczewska Aneta, Kukołowicz Paula, Wincewicz Agnieszka, Zyzik Radosław, 2022, Pomoc polskiego społeczeństwa dla uchodźców z Ukrainy, Polski Instytut Ekonomiczny, Warszawa.
  • Cywiński Paweł, Katner Filip, Ziółkowski Jarosław, 2019, Zarządzanie strachem. Jak prawica wygrywa debatę publiczną w Polsce, Fundacja im. S. Batorego, Warszawa (https://www.batory.org.pl/upload/files/Programy%20operacyjne/Forum%20Idei/Zarzadzanie%20strachem.pdf [dostęp: 21.01.2023]).
  • Finkelstein Marcia A., 2009, Intrinsic vs. Extrinsic Motivational Orientations and the Volunteer Process, „Personality and Individual Differences”, t. 46(5–6), s. 653–658.
  • Flick Uwe, 2010, Projektowanie badania jakościowego, tłum. Paweł Tomanek, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Fuszara Małgorzata, 2023, Wojna, ucieczki i pomaganie, w: Małgorzata Fuszara (red.), Masowa pomoc w masowej ucieczce. Społeczeństwo polskie wobec migracji wojennej z Ukrainy, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa.
  • Gibbs Graham, 2011, Analizowanie danych jakościowych, tłum. Maja Brzozowska-Brywczyńska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Kacperczyk Anna, 2014, Autoetnografia — technika, metoda, nowy paradygmat? O metodologicznym statusie autoetnografii, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 3 s. 32–74.
  • Kalinowska Katarzyna, 2017, O autoetnografii dotknięć, zranień i odkształceń, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 9–31.
  • Klaus Witold (red.), 2022, Poza prawem. Prawna ocena działań Państwa Polskiego w reakcji na kryzys humanitarny na granicy polsko-białoruskiej, Instytut Nauk Prawnych PAN, Warszawa.
  • Kolankiewicz Marta, Sager Maja, 2021, Clandestine Migration Facilitation and Border Spectacle: Criminalisation, Solidarity, Contestations, „Mobilities”, t. 16(4), s. 584–596.
  • Krakowska Katarzyna, 2017, Rola rzezi wołyńskiej w budowaniu narracji na temat Ukraińców w polskim Internecie, „Zoon Politikon”, nr 8, s. 183–205.
  • Kurantowicz Ewa (red.), 2022, Uchodźcy pośród nas. Pomaganie w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
  • Kvale Steinar, 2010, Prowadzenie wywiadów, tłum Agata Dzuban, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Łodziński Sławomir, 2019, Uchodźcy jako „podejrzana społeczność” (suspect community). Polska opinia publiczna wobec udzielania pomocy uchodźcom w okresie maj 2015 – grudzień 2018, „Studia Socjologiczno-Polityczne. Seria Nowa”, nr 1(10), s. 31–60.
  • Łodziński Sławomir, Szonert Marek, 2017, „Niepolityczna polityka”? Kształtowanie się polityki migracyjnej w Polsce w latach 1989–2016 (kwiecień), „Studia Migracyjne — Przegląd Polonijny”, nr 2(164), s. 39–66.
  • Maciejewska-Mieszkowska Katarzyna, 2022, Stosunek Polaków do uchodźców w kontekście wojny w Ukrainie, „Środkowoeuropejskie Studia Polityczne”, nr 4, s. 137–153.
  • Markowska Barbara (red.), 2021, Dyskurs historyczny w mediach masowych. Reprezentacje przeszłości w polskiej i ukraińskiej przestrzeni medialnej, Collegium Civitas–Instytut Studiów Politycznych PAN–Scholar, Warszawa.
  • Nowak Stefan, 2010, Metodologia badań społecznych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Portnow Andrij, 2021, Polsko-ukraińska historia i pamięć. Garść spostrzeżeń, w: Tomasz Stryjek, Volodymyr Sklokin (red.), Kultury historyczne Polski i Ukrainy. O źródłach nieporozumienia między sąsiadami, Collegium Civitas–Instytut Studiów Politycznych PAN–Scholar, Warszawa, s. 53–90.
  • Sengupta Debashish, Verghese Aniisu, Rys Maciej, 2023, Motivations of Volunteering during Crises—Perspectives of Polish Youths during the Ukrainian Refugee Crisis, „Administrative Sciences”, t. 13(2), s. 1–20.
  • Świderska Aleksandra, Winiewski Mikołaj, Hansen Karolina, 2016, Przemoc jako rozwiązanie? Napływ uchodźców w opiniach Polaków, Centrum Badań nad Uprzedzeniami, Warszawa (http://cbu.psychologia.pl/wp-content/uploads/sites/410/2021/02/Raport WinSwiHan2016 clean.pdf [dostęp: 23.01.2023]).
  • Troszyński Marek, 2018, Ukraina i Ukraińcy w polskim dyskursie internetowym. Analiza jakościowo-ilościowa tekstów zamieszczanych w mediach społecznościowych, w: Piotr Tyma (red.), Raport. Mniejszość ukraińska i migranci z Ukrainy w Polsce. Analiza dyskursu, Związek Ukraińców w Polsce, Warszawa, s. 103–157.
  • Wyligała Helena, 2022, Pomoc dla obywateli Ukrainy z perspektywy polskiej polityki migracyjnej, w: Ewa Kurantowicz (red.), Uchodźcy pośród nas. Pomaganie w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław, s. 15–31.
  • Załęcki Jarosław, 2017, Postawy Polaków wobec Rosjan i Ukraińców w kontekście współczesnych konfliktów politycznych, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 9(45), nr 2, s. 155–175.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.