Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 68 Nr 4 (2024): Troska o dobrostan

Artykuły i rozprawy

Para i pies: Well-being jako planowana konsekwencja praktyk rodziny międzygatunkowej

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.4.2
Przesłane: 31 stycznia 2024
Opublikowane: 17 grudnia 2024

Abstrakt

Obecność zwierząt, szczególnie psów, w życiu codziennym ludzi jest ważną częścią naszego funkcjonowania społecznego. Wpisują się one w nasze rutyny i pomagają nam realizować nasze wartości. Badania nad terapiami z udziałem zwierząt dowodzą, że ich obecność ma pozytywny wpływ na zdrowie i samopoczucie człowieka. Zmniejszają poziom stresu i poczucie samotności, zwiększają zadowolenie z życia. Zwierzęta domowe, szczególnie psy, wymagają od swoich opiekunów aktywności fizycznej, co pozwala utrzymać równowagę między pracą, rodziną a odpoczynkiem. Obecność zwierząt w rodzinie pozwala zaspokoić potrzeby emocjonalne i społeczne. Wiąże się to również z tworzeniem więzi międzygatunkowych, które są dla nas niezwykle istotne.

W Polsce prowadzi się coraz więcej badań nad relacjami międzygatunkowymi i obecnością zwierząt w rodzinach. Zwierzęta są uważane za istotne członki sieci pokrewieństwa i odgrywają aktywną rolę społeczną. Badania nad rodzinnością międzygatunkową pozwalają lepiej zrozumieć relacje międzygatunkowe na różnych etapach życia rodzinnego. Zwierzęta wpływają pozytywnie na dobrostan rodzin, ale należy również uwzględnić, jakie konkretnie aspekty życia rodzinnego są dotknięte przez obecność zwierząt na różnych etapach życia. Podział obowiązków w rodzinie jest jednym z wyznaczników dobrostanu, zarówno osób ludzkich, jak i nie-ludzkich. Tradycyjny podział tych zadań między płciami często prowadzi do przeciążenia kobiet, a opieka nad zwierzętami może stanowić dodatkowe obciążenia. Jednak nowe wzorce kulturowe i zmiana społeczna prowadzą do zmian w podziale obowiązków domowych.

Badania nad podziałem obowiązków w opiece nad zwierzętami w Polsce pokazują, że w przeciwieństwie do tradycyjnego podziału obowiązków domowych, opieka nad zwierzętami jest często "sprawiedliwiej dzielona". Mężczyźni częściej angażują się w opiekę nad zwierzętami i częściej wskazują na wspólne wykonywanie tych obowiązków. Obowiązki związane z opieką nad zwierzętami są również częściej wykonywane wspólnie przez mężczyzn i kobiety niż opieka nad dziećmi, co wpływa na poprawę jakości życia pary.

W tekście analizuje się rodzinność międzygatunkową w kontekście młodych par, które mają psa jako członka swojej rodziny. Badane jest, jak obecność psa wpływa na życie młodych ludzi i czy dodatkowe obowiązki związane z opieką nad psem wpływają na ich dobrostan. Opisuje się również podział obowiązków w opiece nad zwierzęciem i analizuje się, czy jest źródłem satysfakcji dla obu partnerów oraz czy wpływa na satysfakcję z życia i relacji.

Bibliografia

  1. Albert Alexa, Bulcroft Kris, 1988, Pets, Families, and the Life Course, „Journal of Marriage and the Family”, t. 50(2), s. 543–552.
  2. Allen Karen, 2003, Are Pets a Healthy Pleasure? The Influence of Pets on Blood Pressure, „Current Directions in Psychological Science”, t. 12(6), s. 236–239.
  3. Bakke Monika, 2007, Między nami zwierzętami. O emocjonalnych związkach między ludźmi i innymi zwierzętami, „Teksty Drugie”, nr 1–2, s. 222–234.
  4. Bekoff Marc, 2000, Animal Emotions: Exploring Passionate Natures: Current Interdisciplinary Research Provides Compelling Evidence that Many Animals Experience Such Emotions as Joy, Fear, Love, Despair, and Grief — We Are Not Alone, „BioScience”, t. 50(10), s. 861–870.
  5. Blouin David D., 2008, All in the Family? Understanding the Meaning of Dogs and Cats in the Lives of American Pet Owners, Indiana University ProQuest Dissertations Publishing.
  6. Blouin David D., 2012, Understanding the Relationships between People and Their Pets, „Sociology Compass”, t. 6(11), s. 856–869.
  7. Blouin David D., 2013, Are Dogs Children, Companions, or Just Animals? Understanding Variation in People’s Orientations Toward Animals, „Anthropozoös”, t. 26(2), s. 279–294.
  8. Bodsworth Wendie, Coleman Grahame, 2001, Child-Companion Animal Attachment Bonds in Single and Two-Parent Families, „Anthrozoös”, t. 14(4), s. 216–223.
  9. Bożewicz Marta, 2018, Kobiety i mężczyźni w domu. Komunikat z badań, nr 127, CBOS (https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2018/K_127_18.PDF).
  10. Braun Virginia, Clarke Victoria, Gray Debra, 2017, Collecting Qualitative Data: A Practical Guide to Textual, Media and Virtual Techniques, Cambridge University Press, Cambridge.
  11. Cain Ann Ottney, 1985, Pets as Family Members, „Marriage and Family Review”, t. 8(3–4), s. 5–10.
  12. Charles Nickie, 2014, ‘Animals just love you as you are’: Experiencing Kinship across the Species Barrier, „Sociology”, t. 48(4), s. 715–730.
  13. Charles Nickie, 2016, Post-Human Families? Dog-Human Relationships in the Domestic Sphere, „Sociological Research Online”, t. 21(3), s. 1–12.
  14. Charles Nickie, Davies Charlotte Aull, 2008, My Family and Other Animals: Pets as Kin, „Sociological Research Online”, t. 13(5), s. 69–92.
  15. Chmiel Krystyna, Kubińska Zofia, Derewiecki Tomasz, 2014, Terapie z udziałem zwierząt w rehabilitacji różnych form niepełnosprawności, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, t. 95(3), s. 591–595.
  16. Clark Stephanie i in., 2020, Physiological State of Therapy Dogs during Animal-Assisted Activities in an Outpatient Setting, „Animals”, t. 10(5): 819.
  17. Connell Cathleen M., Janevic Mary R., Solway Erica, McLaughlin Sara J., 2007, Are Pets a Source of Support or Added Burden for Married Couples Facing Dementia?, „Journal of Applied Gerontology”, t. 26(5), s. 472–485.
  18. Cox Ruth P., 1993, The Human/Animal Bond as a Correlate of Family Functioning, Clinical Nursing Research”, t. 2(2), s. 224–231.
  19. Cudworth Erika, 2024, From Godkin to Oddkin: Love, Friendship and Kin Making Beyond the Human Family, „The Sociological Review”, 0(0) (https://doi.org/10.1177/00380261241261447).
  20. Doré Antoine, Michalon Jérôme, Monteiro Teresa Líbano, Baslyk Valentina, 2019, The Place and Effect of Animals in Families. „Enfances Familles Générations”, nr 32 (https://doi.org/10.7202/1064506ar).
  21. Esposito Layla i in., 2010, Introduction, w: Peggy McCardle i in. (red.), Animals in Our Lives: Human-Animal Interaction in Family, Community, and Therapeutic Settings, Paul H. Brookes Publishing Company, Baltimore, MD, s. 1–5.
  22. Finch Janet, 2007, Displaying Families, „Sociology”, t. 41(1), s. 65–81.
  23. Gajewska Magdalena Anita, Żadkowska Magdalena, Bieńko Mariola, Mizielińska Joanna, Stasińska Agata, 2024, Doing Family in Three — Two Partners and an Animal Companion, „Journal of Family Studies”, online first (https://doi.org/10.1080/13229400.2024.2417246).
  24. Girczys-Połedniok Katarzyna, 2014, Zastosowanie terapii z udziałem zwierząt w praktyce psychiatrycznej, „Psychiatria”, t. 11(3), s. 171–172.
  25. Gorrity Thomas F., Stallones Loronn, 1998, Effects of Pet Contact on Human Well-Being: Review of Recent Research, w: Cindy C. Wilson, Dennis C. Turner (red.), Companion Animals in Human Health, Sage, Thousand Oaks, CA, s. 3–22.
  26. Greenebaum Jessica, 2004, It’s a Dog’s Life: Elevating Status from Pet to ‘Fur Baby’ at Yappy Hour, „Society and Animals”, t. 12(2), s. 117–135.
  27. Gouveia Rita, Castrén Anna-Maija, 2021, Redefining the Boundaries of Family in Personal Relationships, w: Anna-Maija Castrén i in., (red.), Handbook of Family Sociology in Europe, Palgrave Macmillan, New York, s. 259–277.
  28. Hank Karsten, Steinbach Anja, 2018, Families and Health: A Review, w: Gabriele Doblhammer, Jordi Gumà (red.), A Demographic Perspective on Gender, Family and Health in Europe, Springer Open, s. 23–41.
  29. Haraway Donna, 2003, The Companion Species Manifesto Dogs, People and Significant Otherness, Prickly Paradigm Press, Chicago.
  30. Herudzińska Małgorzata Helena, 2012, Rodzina w świadomości społecznej. Co (kto) tak naprawdę stanowi rodzinę? Społeczne (re)konstruowanie definicji rodziny, w: Krystyna Ferenz, Ewa Kowalska (red.), Odmienne sytuacje i nowe zadania, „Wychowanie w Rodzinie”, t. VI , Karkonoska Państwowa Szkoła Wyższa, Jelenia Góra, s. 15–41.
  31. Hipsz Natalia, 2013, O roli kobiet w rodzinie, BS/30/2-13, CBOS (https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2013/K_030_13.PDF).
  32. Holter Øystein Gullvåg, 2014, ‘What’s in it for men?’ Old Question, New Data, „Men and Masculinities”, t. 17(5), s. 515–548.
  33. Irvine Leslie, 2013, Animals as Lifechangers and Lifesavers: Pets in the Redemption Narratives of Homeless People, „Journal of Contemporary Ethnography”, t. 42(1), s. 3–30.
  34. Irvine Leslie, Cilia Laurent, 2017, More-Than-Human Families: Pets, People, and Practices in Multispecies Households, „Sociology Compass”, t. 11(2): e12455.
  35. Jagielski Damian, Jagielska Agnieszka, Pyszora Anna, 2014, Dogoterapia — historia, założenia, cele. Propozycja zastosowania w opiece paliatywnej, „Medycyna Paliatywna w Praktyce”, t. 8 (4), s. 163–167.
  36. Jedynak Małgorzata, 2017, Moc wpływu zwierząt na kształtowanie więzi ludzkich, w: Marta Komorska, Ewa Miszczak (red.), Nowe formy wsparcia rozwoju osoby niepełnosprawnej, Wydawnictwo WSPA, Lublin, s. 37–47.
  37. Kardaś Dominika, 2019, Pojęcia i koncepcje dobrostanu: przegląd i próba uporządkowania, „Studia Psychologica: Theoria et Praxis”, t. (19)2, s. 5–23.
  38. Kauffman Stuart A., 1995, At Home in the Universe: The Search for Laws of Self-Organization and Complexity, Oxford University Press, Oxford.
  39. Korpikiewicz Honorata, 2016, Porozumienie w świecie zwierząt, Biokomunikacja, Prodruk, Poznań.
  40. Kosakowska-Berezecka Natasza, Korzeniewska Ludmiła, Kaczorowska Marta, 2016, Sharing Housework Can Be Healthy: Cultural and Psychological Factors Influencing Men’s Involvement in Household Maintenance, „Health Psychology Report”, t. 4(3), s. 189–201.
  41. Kotyczka Marzena, 2012, Po cóż rozmawiać z psami? Wstęp do antropologii zwierząt, „Studia Kulturowe”, nr 3, s. 57–66.
  42. Kurdek Lawrence A., 2008, Pet Dogs as Attachment Figures, „Journal of Social and Personal Relationships”, t. 25(2), s. 247–266.
  43. Lange Łucja, 2022, Socjologia relacji międzygatunkowych. Impresje, Wydawnictwo LangeL, Łódź.
  44. Líbano Monteiro Teresa, 2024, Types d’insertion des animaux dans la famille: construction d’une perspective dynamique, „Cahiers critiques de thérapie familiale et de pratiques de reseaux”, t. 72(1), s. 47–64.
  45. Machoś-Nikodem Marzena, 2007, Dogoterapeutyczny program polisensorycznej stymulacji porozumiewania się, Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej, Warszawa.
  46. Mamzer Hanna Maria, 2015, Posthumanizm we współczesnych modelach rodzin: zwierzęta jako członkowie rodziny?, w: Stella Grotowska, Iwona Taranowicz (red.), Rodzina wobec wyzwań współczesności. Wybrane problemy, Oficyna Wydawnicza Arboretum, Wrocław, s. 151–176.
  47. Mamzer Hanna Maria, Gajewska Magdalena Anita, Lange Łucja, 2021, Jak rozumieć relacje międzygatunkowe, „Porównania”, t. 29(2), s. 351–370 (https://doi.org/10.14746/por.2021.2.20).
  48. McConnell Allen R., Lloyd E. Paige, Humphrey Brandon T., 2019, We Are Family: Viewing Pets as Family Members Improves Wellbeing, „Anthrozoös”, t. 32(4), s. 459–470.
  49. Mizielińska Joanna, Stasińska Agata, Żadkowska Magdalena, Halawa Mateusz, 2018, Dylematy etyczne w badaniu pary intymnej. Doświadczenia z pracy badawczej, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 71–100.
  50. Morgan David H.J., 2011, Rethinking Family Practices, Palgrave Macmillan, Basingstoke–New York.
  51. Mueller Megan Kiely, Fine Aubrey H., O’Haire Marguerite, 2019, Understanding the Role of Human–Animal Interaction in the Family Context, w: Aubrey H. Fine (red.), Handbook on Animal-Assisted Therapy: Foundations and Guidelines for Animal Assisted Interventions, Elsevier, Amsterdam, s. 351–362.
  52. Pawlik-Popielarska Beata (red.), 2005, Terapia z udziałem psa, Via Medica, Gdańsk.
  53. Pręgowski Michał Piotr (red.), 2016, Companion Animals in Everyday Life. Situating Human–Animal Engagement within Cultures, Palgrave Macmillan, New York.
  54. Rodriguez-Stanley Jacqueline, Alonso-Ferres María, Zilioli Samuele, Slatcher Richard B. 2020, Housework, Health, and Well-Being in Older Adults: The Role of Socioeconomic Status, „Journal of Family Psychology”, t. 34(5), s. 610–620.
  55. Szczepańska Joanna, 2006, Kobiety i mężczyźni o podziale obowiązków domowych. Komunikat z badań, CBOS (https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2006/K_183_06.PDF).
  56. Sikorska Małgorzata, 2019, Praktyki rodzinne i rodzicielskie we współczesnej Polsce — rekonstrukcja codzienności, Scholar, Warszawa.
  57. Skowrońska Marta, Schmidt Filip, 2023, Teorie praktyk a praktyka badawcza: potencjał i ryzyka na przykładzie studiów nad rodziną, „Studia Socjologiczne”, nr 4, s. 69–95.
  58. Stawarz-Popek Kinga, 2011, Rodzina z czworonogiem. Wybrane przejawy relacji człowiek–pies, „Państwo i Społeczeństwo”, t. 11(3), s. 125–140.
  59. Taylor Nik, Sutton Zoei, Wilkie Rhoda, 2018, A Sociology of Multi-Species Relations, „Journal of Sociology”, t. 54(4), s. 463–466.
  60. Thielke Lauren, Udell Monique, 2017, The Role of Oxytocin in Relationships between Dogs and Humans and Potential Applications for the Treatment of Separation Anxiety in Dogs: Oxytocin and Separation Anxiety, „Biological Reviews of the Cambridge Philosophical Society”, t. 92, s. 378–388.
  61. Topál József, Miklósi Ádam, Csányi Vilmos, Dóka Antal,1998, Attachment Behavior in Dogs (Canis familiaris): A New Application of Ainsworth’s (1969) Strange Situation Test, „Journal of Comparative Psychology”, t. 112(3), s. 219–229.
  62. Zacharek Natalia, 2017, Zwierzę domowe jako członek rodziny w XIX i XXI wieku, „Tematy z Szewskiej”, nr 2(19).
  63. Żadkowska Magdalena, 2016, Para w praniu. Codzienność, partnerstwo, obowiązki domowe, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  64. Żadkowska Magdalena, Olcoń-Kubicka Marta, Gądecki Jacek, Mizielińska Joanna, Stasińska Agata, Schmidt Filip, Halawa Mateusz, 2018, Metodologiczne aspekty jakościowych badań par — synteza doświadczeń terenowych, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 41–69.
  65. Żadkowska Magdalena, Kosakowska-Berezecka Natasza, Szlendak Tomasz, Besta Tomasz, 2022, When Migrant Men Become More Involved in Household and Childcare Duties — the Case of Polish Migrants in Norway, „Journal of Family Studies”, t. 28(2), s. 401–421.
  66. Żadkowska Magdalena, 2024, Para w pustym gnieździe — o turbulencjach relacyjnych po wyprowadzce dorosłych dzieci z domu rodzinnego, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 31–58.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 4 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.