Wojny zastępcze – próba konceptualizacji
Abstrakt
Proxy wars are a phenomenon widely encountered in the history of armed conflicts. The character and particularity of a proxy war is not determined by direct warfare but by the orchestration of a military conflict serving the political needs of a third state without its direct involvement. This orchestration may assume a variety of forms, and the scale and specifics of each case are determined by the third party’s aims and interests. The category of proxy wars is known in Polish strategic studies, although so far not much attention has been paid to it. This article is an attempt to fill this gap. The main research problem undertaken by the author is to answer the question of what characterises the phenomenon of proxy wars. To answer this question, the author has formulated the following specific problems: 1) what are the definitional frameworks of the phenomenon of proxy wars? 2) what are the strategic goals of waging a war by proxy? 3) what are the forms of the external orchestration of a conflict?
Słowa kluczowe
wojny zastępcze; konflikty zbrojne; zagrożenia hybrydowe; studia strategiczne
Bibliografia
Abbink J., Ethiopia-Eritrea: Proxy wars and prospects of peace in the Horn of Africa, “Journal of Contemporary African Studies” 2003, No. 21.
Arnold M., LeRiche M., Allies and defectors. An update on armed group integration and proxy force activity, “Small Arms Survey” 2008, No. 11.
Asymetria i hybrydowość. Stare armie wobec nowych konfliktów, red. W. Sokała, B. Zapała, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, Warszawa 2010.
Balcerowicz B., Siły zbrojne w państwie i stosunkach międzynarodowych, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2006.
Bar-Siman-Tov Y., The strategy of war by proxy, “Cooperation and Conflict” 1984, No. XIX, DOI: 10.1177/001083678401900405.
Blank S., Grinter L. E., Klingaman J. W., Ofcansky T. P., Ware L. B., Weathers B. E., Low-intensity conflict in the Third World, Air University Press, Alabama 1988.
Bryjka F., Cywilizacyjne i geopolityczne uwarunkowania konfliktu zbrojnego w Syrii, [w:] Współczesne problemy bezpieczeństwa, red. M. Żuber, WSO WL, Wrocław 2014.
Bryjka F., Libia bez Muammara Kaddafiego – krok w stronę demokracji, czy państwa upadłego?, [w]: Społeczeństwo a wojna. Wojna – kryzys – bunty mas”, red. M. Bodziany, WSO WL, Wrocław 2014.
Bryjka F., North and South Yemen as a theatre of a proxy war during the cold war, “Journal of Science of the gen. Tadeusz Kosciuszko Military Academy of Land Forces” 2016, No. 48, DOI: 10.5604/17318157.1216079.
Bryjka F., Rosyjska wojna zastępcza w Donbasie, [w]: Kryzys ukraiński i jego znaczenie dla bezpieczeństwa międzynarodowego: aspekty polityczno-militarne, red. P. Gotowiecki, J. Żak, „Ante Portas – Studia nad Bezpieczeństwem”, nr 1, Ostrowiec Świętokrzyski 2016, s. 201−219.
Bryjka F., Saudyjsko-irańska wojna zastępcza w Jemenie, [w]: Społeczeństwo a wojna. Oblicza bezpieczeństwa w XX i XXI wieku, red. M. Bodziany, WSO WL, Wrocław 2016.
Deutsch K. W., External involvement in internal wars, [w]: H. Eckstein, Internal war: problems and approaches, Free Press of Glencoe, New York 1964.
El-Ghamari M., Jemen – the proxy war, “Securitologia” 2015, No. 2, DOI: 10.5604/18984509.1203782.
Felter J., Fishman B., Iranian strategy in Iraq politics and other means, Combating Terrorism Center at West Point, 2008.
Gardner H., Hybrid warfare: Iranian and Russian versions of “Little green man” and contemporary conflict, “NATO Defense Collage Research Paper” 2015, No. 123.
Gates S., Nygård H. M., Strand H., Urdal H., Trends in Armed Conflict, 1946−2014, Peace Research Institute, Oslo 2016 [online], dostępny w internecie [dostęp: 11 VI 2019]: <http://www.prio.org/Publications/Publication/?x=8937>.
Hughes G., My enemy’s enemy. Proxy warfare in international politics, Sussex Academic Press, Brighton‒Portland‒Toronto 2014.
Hughes G., Syria and the perils of proxy warfare, “Small Wars & Insurgencies”, June 2014, DOI: 10.1080/09592318.2014.913542.
The Iraq-Iran War and the Arms Trade, SIPRI, 1983 [online], dostępny w internecie [dostęp: 11 VI 2019]: .
Kim Cragin R., Semi-proxy wars and U. S. counterterrorism strategy, “Studies in Conflict & Terrorism” 2015, No. 38, DOI: 10.1080/1057610X.2015.1018024.
Koziej S., Między piekłem a rajem: szare bezpieczeństwo na progu XXI wieku, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń 2009.
Kupiecki R., Teoria zwycięstwa. Przegląd problematyki, „Sprawy Międzynarodowe” 2013, nr 1.
Loveman Ch., Assesing the phenomenon of proxy intervention, “Conflict, Security and Development” 2002, No. 3, DOI: 10.1080/14678800200590618.
Łoś R., Reginia-Zacharski J., Współczesne konflikty zbrojne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010.
Marszałek M., Wojny nieregularne. Przeszłość i przyszłość, Difin, Warszawa 2016.
Mumford A., Proxy warfare. War and conflict in the modern world, Polity Press 2013.
Nye jr. J. S., Konflikty międzynarodowe. Wprowadzenie do teorii i historii, tłum. M. Madej, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2009.
Osgood R. E., Limited war: The challenge to american security, University of Chicago Press, Chicago 1957.
Pearson F. S., Foreign military interventions and domestic disputes, “International Studies Quarterly” 1974, No. 3, DOI: 10.2307/2600156.
Peltier I. J., Surrogate warfare: The role of U. S. Army Special Forces, US Army Command and General Staff College, Fort Leavenworth, Kansas 2005.
Reflections on Soviet intervention in Afghanistan, Washington [online], 26 XII 1979 [dostęp: 4 I 2019], dostępny w internecie: .
Sozer B., Development of proxy relationships: a case study of the lebanese civil war, “Small Wars & Insurgencies” 2016, No. 4, DOI: 10.1080/09592318.2016.1189495.
Summers H. G., On strategy: the Vietnam war in context, Strategic Studies Institute US Army War College, US Army War College, 1985.
Świętek H., Wojna w Jemenie – ‘proxy war’ lub samospełniająca się przepowiednia, „Sprawy Międzynarodowe” 2017, nr 1.
Towle P., The strategy of war by proxy, “The RUSI Journal” 1981, nr 126, DOI: 10.1080/03071848108523403.
Tubiana J., The Chad-Sudan proxy war and the ‘darfurization’ of Chad: myths and reality, “Small Arms Survey” 2008, No. 12.
Waldman T., Vicarious warfare: The counterproductive consequences of modern American military practice, “Contemporary Security Policy” 2017, No. 4, DOI: 10.1080/13523260.2017.1393201.
Wojny Zachodu: interwencje zbrojne państw zachodnich po zimnej wojnie, red. M. Madej, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2017.
Worcester M., Putin’s proxy warfare strategy, “ISPSW Strategy Series: Focus on Defense and International Security” 2014, No. 282.
Akademia Wojsk Lądowych we Wrocławiu Polska
https://orcid.org/0000-0002-8613-1030
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
