Bezmiar dzieła: Obecność rzeczy i zdarzeń w twórczości Erny Rosenstein

Abstrakt

Przeprowadzona w tekście filozoficzna analiza obecności rzeczy zainspirowana twórczością Erny Rosenstein pozwala zobaczyć ową obecność nie tyle z perspektywy upamiętnienia tego, co się zdarzyło, chociaż takie ujęcie jest zasadne w kontekście biografii artystki, której życie tragicznie naznaczone zostało Holokaustem. Pozwala raczej opisać ową obecność jako osobliwą, pozbawioną bowiem jednego z członów relację z tym, co utracone, z tym, do czego nie można dotrzeć. Rzeczy jawią się wtedy jako pozostała resztka, niezbędna dla wiary, że wbrew oddzieleniu coś jeszcze ocalało. W takim ujęciu obecność rzeczy konfrontuje nas raczej z nieobecnością tego, co utracone, natomiast sztuka, która „pomaga uwyraźnić się rzeczom”, która je „precyzuje” (Rosenstein), zaświadcza o ich jednostkowości i nieprzeniknioności, nie „przynosi ze sobą ani pewności ani jasności” (Blanchot), raczej „wyrzuca nas na brzeg, tego, co niemyślane” (Lévinas).