Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Tom 61 Nr 4 (2017): WYMIARY POLITYCZNOŚCI

Artykuły i rozprawy

Koncepcja semiotycznej pamięci kultury Jurija Łotmana jako zasada generatywna w badaniach nad pamięcią społeczną

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2017.61.4.8
Przesłane: 28 kwietnia 2021
Opublikowane: 10 października 2017

Abstrakt

For sociologically oriented research into memory, the finding of connections between cultural mechanisms of constructing the past and their socio-structural effects is important. In this context, a principle linking phenomena of memory, culture, and social structure should be of use. This article is devoted to Yuri Lotman’s concept of the semiotic memory of culture, which the author believes could serve as a generative rule for this type of research in the sociology of culture. In the case of studies on social memory, Lotman’s concept constitutes a methodological bridge between phenomena of social memory and the transmission of culture, enabling the question of how the memory of the individual participates in collective memory to be answered.

Bibliografia

  1. Alexander Jeffrey C., 2010, Znaczenia społeczne. Studia z socjologii kulturowej, tłum. Stanisław Burdziej, Jacek Gądecki, Nomos, Warszawa.
  2. Alexander Jeffrey C., Smith Philip, 1993, The Discourse of American Civil Society: A New Proposal for Cultural Studies, „Theory and Society”, t. 22, nr 2, s. 151–207.
  3. Andrews Edna, 2003, Conversations with Lotman: Cultural Semiotics in Language, Literature, and Cognition, University of Toronto Press, Toronto.
  4. Assmann Jan, 2005, Pamięć kulturowa. Pismo, zapamiętywanie i polityczna tożsamość w cywilizacjach starożytnych, tłum. Anna Kryczyńska-Pham, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  5. Assorodobraj Nina, 1963, „Żywa historia”. Świadomość historyczna: symptomy i propozycje badawcze, „Studia Socjologiczne”, nr 2.
  6. Barthes Roland, 2008, Mitologie, tłum. Adam Dziadek, Wydawnictwo Aletheia, Warszawa.
  7. Berger Peter L., Luckmann Thomas, 1983, Społeczne tworzenie rzeczywistości, tłum. Józef Niżnik, PIW, Warszawa.
  8. Bourdieu Pierre, 2005, Dystynkcja. Społeczna krytyka władzy sądzenia, tłum. Piotr Biłos, Scholar, Warszawa.
  9. Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc J. D. 2001, Zaproszenie do socjologii refleksyjnej, tłum. Anna Sawisz, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  10. Bukowska Xymena, Jewdokimow Marcin, Markowska Barbara, Winiarski Paweł, 2012, Światy społeczne Białowieży. Diagnoza kapitału kulturowego, Białowieska Pracownia Społeczna (http://bps.civitas.edu.pl).
  11. Bukowska Xymena, Jewdokimow Marcin, Markowska Barbara, Winiarski Paweł, 2013, Kapitał kulturowy w działaniu. Studium światów społecznych Białowieży, Collegium Civitas–ISP PAN–UKSW, Warszawa.
  12. De Saussure Ferdinand, 2007, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. Krystyna Kacprzyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  13. Dilthey Wilhelm, 2005, Budowa świata historycznego w naukach humanistycznych, tłum. Elżbieta Paczkowska-Łagowska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.
  14. Durkheim Émile, Mauss Marcel, 2001, O niektórych pierwotnych formach klasyfikacji. Fragment planu ogólnej socjologii opisowej, w: Marcel Mauss, Socjologia i antropologia, Wydawnictwo KR, Warszawa.
  15. Geertz Clifford, 2005, Interpretacja kultur. Wybrane eseje, tłum. Maria M. Piechaczek, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, Kraków.
  16. Gudehus Christian, Welzer Harald, 2011, O metodzie i teorii badań nad przekazem kulturowym, tłum. Elżbieta Kaźmierska, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
  17. Halbwachs Maurice, 1969, Społeczne ramy pamięci, tłum. Marcin Król, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  18. Hedemann Otto, Hartman Wiktor, 1939, Dzieje Puszczy Białowieskiej w Polsce przedrozbiorowej (w okresie do 1798 roku), Instytut Badawczy Lasów Państwowych, Warszawa.
  19. Kattago Siobhan (red.), 2015, The Ashgate Research Companion to Memory Studies, Ashgate Publishing, Burlington, VT.
  20. Król Marcin, 1969, Wstęp do wydania polskiego, w: Halbwachs Maurice, Społeczne ramy pamięci, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  21. Lemańczyk Magdalena, 2009, Danzigerzy gdańscy i ich pamięć przeszłości, w: Andrzej Szpociński (red.), Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, Scholar, Warszawa.
  22. Łotman Jurij, 1965, O problemie znaczenij wo wtoricznych modelirujuszczich sistiemach, „Trudy po znakowym sistiemam”, t. 2, Tartu.
  23. Łotman Jurij, 1999 [1992], Kultura i eksplozja, tłum. Bogusław Żyłko, PIW, Warszawa.
  24. Łotman Jurij, 2008 [1990], Uniwersum umysłu. Semiotyczna teoria kultury, tłum. Bogusław Żyłko, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  25. Łotman Jurij, Uspieński Boris, 1977, O semiotycznym mechanizmie kultury, tłum. Jerzy Faryno, w: Elżbieta Janus, Maria Renata Mayenowa (red.), Semiotyka kultury, PIW, Warszawa.
  26. Nijakowski Lech M., 2001, Domeny symboliczne. O znaczeniu pomników w przestrzeni dominacji symbolicznej na przykładzie Śląska, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3–4.
  27. Nijakowski Lech M., 2006, Domeny symboliczne. Konflikty narodowe i etniczne w wymiarze symbolicznym, Scholar, Warszawa.
  28. Nowicka Ewa, 2009, Wojna jako element opowieści biograficznej greckich partyzantów z Polski, w: Andrzej Szpociński (red.), Pamięć zbiorowa jako czynnik integracji i źródło konfliktów, Scholar, Warszawa.
  29. Ossowski Stanisław, 1966, Więź społeczna i dziedzictwo krwi, w: Dzieła, t. 2, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  30. Przyłębski Andrzej, 2012, Hermeneutyczna antropologia Wilhelma Diltheya, „Analiza i Egzystencja”, t. 19.
  31. Renan Ernst, 1998, Co to jest naród, w: Lech Zdybel (red.), Być w narodzie. Szkice o idei narodu, narodowej kulturze i nacjonalizmie, Wydawnictwo UMCS, Lublin.
  32. Rojek Paweł, 2012, Jak była zrobiona Tartusko-Moskiewska Szkoła Semiotyczna, „Stan Rzeczy” 1(2) (www.academia.eu).
  33. Samojlik Tomasz, 2007, „Antropogenne przemiany środowiska Puszczy Białowieskiej do końca XVIII wieku”, praca doktorska pod kierunkiem prof. dr hab. Bogumiły Jędrzejewskiej, Kraków–Białowieża.
  34. Samojlik Tomasz, Jędrzejewska Bogumiła, Daszkiewicz Piotr, 2012, Puszcza Białowieska w pracach przyrodników i podróżników 1831–1863, Semper, Warszawa.
  35. Sawisz Anna, 1990, Transmisja przeszłości, w: Barbara Szacka, Anna Sawisz, Czas przeszły i pamięć społeczna. Przemiany świadomości historycznej inteligencji polskiej, 1965–1988, Uniwersytet Warszawski, Instytut Socjologii, Warszawa.
  36. Schönle Andreas, 2007, Lotman and Cultural Studies: Encounters and Extensions, University of Wisconsin Press, Madison, WI.
  37. Semenenko Aleksei, 2012, The Texture of Culture: An Introduction to Yuri Lotman’s Semiotic Theory, Palgrave Macmillan, New York.
  38. Szacki Jerzy, 2011, Tradycja. Przegląd problematyki, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa.
  39. Traba Robert, 2006, Historia — przestrzeń dialogu, Instytut Studiów Politycznych PAN, Warszawa.
  40. Van Dijk Teun A. (red.), 2001, Dyskurs jako struktura i proces, tłum. Grzegorz Grochowski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  41. Winiarski Paweł, 2010, „Rozbieżności w definicji sytuacji — w kierunku hipotezy społecznych światów Białowieży”, niepublikowana praca magisterska pod kierunkiem prof. dr hab. Andrzeja Szpocińskiego, Collegium Civitas, Warszawa.
  42. Ziółkowski Marek, 2001, Pamięć i zapominanie. Trupy w szafie polskiej zbiorowej pamięci, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3–4.
  43. Znaniecki Florian, 2008, Metoda socjologii, tłum. Elżbieta Hałas, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  44. Żyłko Bogusław, 1999, Słowo wstępne, w: Jurij Łotman, Kultura i eksplozja, PIW, Warszawa.
  45. Żyłko Bogusław, 2009, Semiotyka kultury. Szkoła tartusko-moskiewska, słowo/obraz terytoria, Gdańsk.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 4 5 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.