Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 68 Nr 4 (2024): Troska o dobrostan

Artykuły i rozprawy

Analiza podręczników szkolnych z lat 2017-2022: krytyczne spojrzenie na treści zdrowotne

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.4.10
Przesłane: 15 kwietnia 2024
Opublikowane: 17 grudnia 2024

Abstrakt

Przekonania i kompetencje zdrowotne rozwijane są podczas procesu socjalizacji przez całe życie. Aby móc dokonywać świadomych wyborów dotyczących zdrowia, a w konsekwencji osiągnąć dobrostan, priorytetowym działaniem jest edukacja zdrowotna. Badanie analizuje proces kształtowania kompetencji zdrowotnych i krytycznego myślenia o zdrowiu uczniów szkół podstawowych przez treści podręczników szkolnych. Skupia się na oficjalnej wykładni - podstawie programowej oraz podręcznikach dopuszczonych przez Ministerstwo Edukacji i Nauki do nauczania uczniów w szkołach podstawowych. Wyniki pokazują, że choć edukacja zdrowotna stanowi istotną część programu nauczania, istnieje brak przestrzeni na praktyczne ćwiczenia umiejętności oraz dyskusję grupową. Istnieje także potrzeba większego uwzględnienia krytycznego myślenia w procesie nauczania. Analiza wskazuje, że aktualny system edukacji zdrowotnej w Polsce ma potencjał do wprowadzenia korzystnych zmian w zdrowiu dzieci i młodzieży poprzez kształtowanie ich kompetencji zdrowotnych, jednakże konieczne jest dostosowanie programów nauczania oraz podręczników do rzeczywistych potrzeb zdrowotnych dzieci i młodzieży.

Bibliografia

  1. Berkman Nancy, Sheridan Stacey, Donahue Katrina, Halpern David, Crotty Karen, 2011, Low Health Literacy and Health Outcomes: An Updated Systematic Review, „Annals of Internal Medicine”, t. 155(2), s. 97–107 (DOI: 10.7326/0003-4819-155-2-201107190-00005).
  2. Bröder Janine i in., 2017, Health Literacy in Childhood and Youth: A Systematic Review of Definitions and Models, „BMC Public Health”, t. 17: 361 (https://doi.org/10.1186/s12889-017-4267-y).
  3. Buczak Agnieszka, 2016, Edukacja zdrowotna w kształceniu językowym w świetle analizy podstawy programowej i podręczników do nauki języków obcych, „Lubelski Rocznik Pedagogiczny”, t. 35, nr 3 (http://dx.doi.org/10.17951/lrp.2016.35.3.241).
  4. Fijałkowska Anna, Oblacińska Anna, Korzycka Magdalena, 2019, Zdrowie i styl życia polskich uczniów, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa.
  5. Fijałkowska Anna i in., 2022, Zdrowie dzieci w pandemii COVID-19, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa.
  6. Fleary Sasha, Joseph Patrece, Pappagianopoulos Jessica, 2018, Adolescent Health Literacy and Health Behaviors: A Systematic Review, „Journal of Adolescent”, t. 62, s. 116–127 (DOI: 10.1016/j.adolescence.2017.11.010).
  7. Gibbs Graham, 2011, Analizowanie danych jakościowych, tłum. Maja Brzozowska-Brywczyńska Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  8. Loef Martin, Walach Harald, 2012, The Combined Effects of Healthy Lifestyle Behaviors on All Cause Mortality: A Systematic Review and Meta-Analysis, „Preventive Medicine”, t. 55(3), s. 163–170 (https://doi.org/10.1016/j.ypmed.2012.06.017).
  9. Mayring Philipp, 2015, Qualitative Content Analysis: Theoretical Background and Procedures, w: Angelika Bikner-Ahsbahs, Christine Knipping, Norma Presmeg (red.), Approaches to Qualitative Research in Mathematics Education, Springer, Dordrecht, s. 365–380.
  10. Mazur Joanna, Dzielska Anna, Małkowska-Szkutnik Agnieszka, 2020, Zdrowie i zachowania zdrowotne uczniów 17-letnich na tle zmian w drugiej dekadzie życia, Instytut Matki i Dziecka, Warszawa.
  11. Nsangi Allen i in., 2017, Effects of the Informed Health Choices Primary School Intervention on the Ability of Children in Uganda to Assess the Reliability of Claims about Treatment Effects: A Cluster-Randomised Controlled Trial, „The Lancet”, t. 390 (10092), s. 374–388 (https://doi.org/10.1016/S0140-6736(17)31226-6).
  12. Nutbeam Don, 1998, Health Promotion Glossary, World Health Organization, Geneva.
  13. Nutbeam Don, 2000, Health Literacy as a Public Health Goal: A Challenge for Contemporary Health Education and Communication Strategies into the 21st Century, „Health Promotion International”, t. 15(3), s. 259–267 (https://doi.org/10.1093/heapro/15.3.259).
  14. Paakkari Leena i in., 2020, A Comparative Study on Adolescents’ Health Literacy in Europe: Findings from the HBSC Study, „International Journal Environmental Research Public Health”, t. 17(10), s. 3543 (https://doi.org/10.3390/ijerph17103543).
  15. Ratzan Scott, Parker Ruth, Selden C.R., Zorn Marcia, 2000, Introduction, w: C.R. Selden, Marcia Zorn, Scott Ratzan, Ruth Parker (red.), National Library of Medicine Current Bibliographies in Medicine: Health Literacy, National Institutes of Health, US Dept of HHS.
  16. Sałkowska Marta, Kociejko Magdalena, Szarota Magda, Greniuk Angelika, 2021, Lista (nie)obecności. Niepełnosprawność w podręcznikach szkolnych, Collegium Civitas, Warszawa.
  17. Sitek Michał (red.), 2019, Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów. Wyniki badania PISA 2018 w Polsce, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa (https://pisa.ibe.edu.pl/wp-content/uploads/2019/12/raport-wyniki-badan-pisa-2018.pdf [dostęp: 28.09.2023]).
  18. Sørensen Kristine i in., 2015, Health Literacy in Europe: Comparative Results of the European Health Literacy Survey (HLS-EU), „European Journal of Public Health”, t. 25(6), s. 1053–1058 (https://doi.org/10.1093/eurpub/ckv043).
  19. Syrek Ewa, 2022, Kryzys kompetencji zdrowotnych w społeczeństwie i jego konsekwencje dla zdrowia publicznego, „Studia Edukacyjne”, nr 65, s. 21–34.
  20. Szeredzińska Renata, 2022, Zdrowie psychiczne dzieci i młodzieży, w: Monika Sajkowska, Renata Szeredzińska (red.), Dzieci się liczą 2022. Raport o zagrożeniach bezpieczeństwa i rozwoju dzieci w Polsce, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, s. 136–157.
  21. Teleon Adela, Włoszczak-Szubzda Anna, 2019, Mental Health of Children and Adolescents in Poland and Role of the Family, „Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu”, t. 25(1), s. 6–11 (https://doi.org/10.26444/monz/103096).
  22. Woynarowska Barbara, 2007, Edukacja zdrowotna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  23. Woynarowska Barbara, 2014, Organizacja i realizacja edukacji zdrowotnej w szkole. Poradnik dla dyrektorów i nauczycieli szkół podstawowych, Wydawnictwo Ośrodek Rozwoju Edukacji, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.