Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
KiS baner

Tom 69 Nr 3 (2025)

Eseje recenzyjne

Kapitalizm i cierpienie: O książce Andrzeja Ledera, Ekonomia to stan umysłu

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2025.69.3.11
Przesłane: 4 kwietnia 2025
Opublikowane: 29 września 2025

Abstrakt

Esej poświęcony jest filozoficznej analizie języka ekonomii zaproponowanej przez Andrzeja Ledera w książce Ekonomia to stan umysłu (2023). Praca dotyczy semantyki języków ekonomicznych i ich poznawczo-etycznych konsekwencji. Autor stawia pytania o rolę ekonomii jako systemu symbolicznego, który pomaga nam uporać się z nadmiarem i wytwarza spójny obraz świata, decydujący o dominacji rozumu ekonomicznego nad językiem relacji etycznych. Leder proponuje oryginalną siatkę pojęć zakorzenioną w psychoanalizie Lacanowskiej do interpretacji przyczyn kryzysu finansowego 2008 roku i rozwoju kapitalizmu finansowego. W eseju autorka podejmuje wysiłek krytycznej rekonstrukcji głównego argumentu analizowanej pracy, wskazując jednocześnie na trudności, jakie współcześnie – w świecie zdominowanym przez narracje eksperckie – napotyka teoria krytyczna.

Bibliografia

  • Alliez Èric, Lazzarato Maurizio, 2018, Wars and Capital, tłum. Ames Hodges, The MIT Press, Cambridge MA.
  • Appadurai Arjun, 2005, Inna nowoczesność, tłum. Zbigniew Pucek, Universitas, Kraków.
  • Bataille George, 2002, Część przeklęta oraz ekonomia na miarę wszechświata. Granica użytecznego, tłum. Krzysztof Jarosz, Wydawnictwo KR, Warszawa.
  • Baudrillard Jean, 2007, Wymiana symboliczna i śmierć, tłum Sławomir Królak, Wydawnictwo Sic! Warszawa.
  • Boltanski Luc, Chiapello Ève, 2022, Nowy duch kapitalizmu, tłum. Filip Rogalski, Oficyna Naukowa, Warszawa.
  • Bourdieu Pierre, 1991, Language and Symbolic Power, Polity Press, Cambridge.
  • Braidotti Rosi, 2014, Po człowieku, tłum. Joanna Bednarek, Agnieszka Kowalczyk, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Braudel Fernand, 1992, Kultura materialna, gospodarka i kapitalizm XV–XVII wiek. Czas świata, t. 3, tłum. Jan i Jerzy Strzelecki, Jan Kochanowicz, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
  • Caparrós Martin, 2016, Głód, tłum. Maria Szafrańska-Brandt, Wydawnictwo Literackie, Kraków.
  • Chakrabarty Dipesh, 2011, Prowincjonalizacja Europy: myśl postkolonialna i różnica historyczna, tłum. zbiorowe, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań.
  • Connell Raewyn, 2018, Teoria z globalnego Południa: w stronę ogólnoświatowej nauki o społeczeństwie, tłum. Paweł Tomanek, Nomos, Kraków.
  • Davis Mike, 2022, Późnowiktoriański holokaust: głód, El Niño i tworzenie Trzeciego Świata, tłum. Paweł Szadkowski, Wydawnictwo Glowbook, Sieradz.
  • Han Byung-Chul, 2022, Społeczeństwo zmęczenia i inne eseje, tłum. Robert Pokrzywka, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Hirschmann Alfred Otto, 1997, Namiętności i interesy. U intelektualnych źródeł kapitalizmu, tłum. Irena Topińska, Znak, Kraków.
  • Freud Sigmund, 2009, Poza zasadą rozkoszy, tłum. Robert Reszke, w: Sigmund Freud, Psychologia nieświadomości, Wydawnictwo KR, Warszawa.
  • Freud Sigmund, 2010, Zarys psychologii, tłum. Marcin Poręba, „Kronos”, nr 1 (12), s. 5–18.
  • Keen Steve, 2017, Ekonomia neoklasyczna: fałszywy paradygmat, tłum. Paweł Kliber, Michał Konopczyński, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań.
  • Klein Naomi, 2009, Doktryna szoku: jak współczesny kapitalizm wykorzystuje klęski żywiołowe i kryzysy społeczne, tłum. Hanna Jankowska, Katarzyna Makaruk, Muza, Warszawa.
  • Kuźniarz Bartosz, 2022, Król Liczb. Szkice z metafizyki kapitalizmu, Fundacja Augusta Hrabiego Cieszkowskiego, Warszawa.
  • Lacan Jacques, 1978, Seminar, Book XI. The Four Fundamental Concepts of Psychoanalysis, tłum. Alain Sheridan, W.W. Norton, New York.
  • Laplanche Jean, Pontalis Jean-Bertrand, 1996, Słownik psychoanalizy, tłum. Ewa Modzelewska, Ewa Wojciechowska, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
  • Leder Andrzej, 2014, Prześniona rewolucja: ćwiczenia z logiki historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Leder Andrzej, 2017, Rysa na tafli. Teoria w polu analitycznym, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Leder Andrzej, 2023, Ekonomia jest stanem umysłu. Ćwiczenie z semantyki języków ekonomicznych, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Lévinas Emmanuel, 2002, Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. Małgorzata Kowalska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Luckmann Thomas, 2011, Niewidzialna religia: problem religii we współczesnym społeczeństwie, tłum. Lucjan Bluszcz, Nomos, Kraków.
  • Mazzucato Marianna, 2021, Wartość wszystkiego, tłum. Joanna Bednarek, Wydawnictwo Ekonomiczne Heterodox, Poznań.
  • Mirowski Philip, 1989, More Heat than Light: Economics as Social Physics, Physics as Nature’s Economics, Cambridge University Press, Cambridge–New York.
  • Müller Martin, 2020, W poszukiwaniu Globalnego Wschodu: myślenie między Północą a Południem, tłum. Anna Piekarska, „Praktyka Teoretyczna”, t. 37, nr 2, s. 157–186.
  • Patel Raj, Moore Jason W., 2025, Historia świata w siedmiu tanich rzeczach: przewodnik po kapitalizmie, naturze i przyszłości naszej planety, tłum. Joanna Bednarek, Anna Ostrowska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Raworth Kate, 2021, Ekonomia obwarzanka: siedem sposobów myślenia o ekonomii w XXI wieku, tłum. Michał Sutowski, Anna Paszkowska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Rousseau Jean-Jacques, 1956, Ekonomia polityczna, tłum. Henryk Elzenberg, w: Jean-Jacques Rousseau, Trzy rozprawy z filozofii społecznej, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  • Saussure Ferdinand de, 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, tłum. Krystyna Kasprzyk, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa.
  • Saussure Ferdinand de, 2004, Szkice z językoznawstwa ogólnego, tłum. Maria Danielewiczowa, Wydawnictwo Dialog, Warszawa.
  • Simmel Georg, 1997, Filozofia pieniądza, tłum. Andrzej Przyłębski, Wydawnictwo Humaniora, Poznań.
  • Sloterdijk Peter, 2011, Kryształowy pałac. O filozoficzną teorię globalizacji, tłum. Borys Cymbrowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Vogl Joseph, 2015, Widmo kapitału, tłum. Katarzyna Sosnowska, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
  • Wallerstein Immanuel, 2007, Analiza systemów-światów. Wprowadzenie, tłum. Katarzyna Gawlicz, Marcin Starnawski, Wydawnictwo Akademickie Dialog, Warszawa.
  • Whitehead Alfred N., 1988, Nauka i świat współczesny, tłum. Sławomir Magala, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa.
  • Zupančič Alenka, 2021, Czym jest seks? tłum. Tomasz Sieczkowski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 3 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.