Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 69 No. 1 (2025): Sociology of children and childhood

Articles and essays

Identities, repertoires, generations — continuity and discontinuity in rural social movements in Poland

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2025.69.1.9
Submitted: May 15, 2024
Published: March 21, 2025

Abstract

The aim of the article is to analyse rural social movements in Poland. The authors strive to analyse the identities, goals and methods by which these movements’ activists operate. They distinguish three periods of social mobilisation. The first, covering the 1980s, was tied to the process of an active political opposition taking shape in Poland; the next was the early 1990s, so the first years of the systemic transformation; and the third — the active involvement of rural social movements after 2015. The analysis presented here concerns above all the manner in which the farmers covered by the research perceive rural social movements and themselves, and takes into account the economic, political and social contexts. The authors strive to provide answers regarding whether and what social processes and events were of key significance for individual and collective identity. They draw attention to the importances of global crises and their impact on strategies of social mobilisation and the respondents’ ways of reasoning. Aspects of interest to them include the generational differences and how they affect the respondents’ perception of their involvement in protests, and the situation of such people as themselves. The conclusions from the analysis indicate that the local perspective is intermingling with the perspective confirming that rural inhabitants are exposed to the influence of changing factors that transcend national borders.

References

  • Ashforth Blake E., Kreiner Glen E., 1999, “How Can You Do It?”: Dirty Work and the Challenge of Constructing a Positive Identity, „Academy of Management Review”, t. 24(3), s. 413–434.
  • Ashforth Blake E., Mael Fred A, 1996, Organizational Identity and Strategy as a Context for the Individual, w: Joel A. C. Baum, Jane E. Dutton (red.), Advances in Strategic Management, t. 13, JAI Press, Greenwich, s. 19–64.
  • Baran Józef, b.d., Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”, w: Encyklopedia Solidarności (https://encysol.pl/es/encyklopedia/hasla-rzeczowe/13992,Niezalezny-Samorzadny-Zwiazek-Zawodowy-Rolnikow-Indywidualnych-Solidarnosc.html [dostęp: 26.05.2023]).
  • Bilali El Hamid, Hassen Tarek Ben, 2024, Disrupted Harvests: How Ukraine-Russia War Influences Global Food Systems: A Systematic Review, „Policy Studies”, t. 45, s. 310–335.
  • Bilewicz Aleksandra, Mamonova Natalia, Burdyka Konrad, 2021, “Paradoxical” Dissatisfaction among Post-Socialist Farmers with the EU’s Common Agricultural Policy: A Study of Farmers’ Subjectivities in Rural Poland, „East European Politics And Societies”, t. 36(3), s. 892–912.
  • Bilewicz Aleksandra, Śpiewak Ruta, 2024, A Representation in Poland? New Farmers, the Peasant Mode of Production and Their Situations in the Local Communities, „The Journal of Peasant Studies”, t. 51(7), s. 1563–1583.
  • Bokszański Zbigniew, 2006, Tożsamości zbiorowe, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Carey Rachel, Murphy Maureen, Alexandra Leila, 2021, COVID-19 Highlights the Need to Plan for Healthy, Equitable and Resilient Food Systems, „Cities & Health”, t. 5, s. 123–126.
  • Charmaz Kathy, 2009, Teoria ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej, tłum. Barbara Komorowska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Czechowska-Derkacz Beata, 2012, Magia politycznych wizerunków w mediach: Aleksander Kwaśniewski i Andrzej Lepper: studium przypadków, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk.
  • Daniłowska Alina, 2021, Kredytowe wsparcie rolnictwa w okresie transformacji systemowej w Polsce, Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
  • Dąbrowski Stanisław, 1996, Działalność polityczna organizacji i środowisk ludowych (1977–1989), w: Stanisław Dąbrowski (red.), Chłopi–Naród–Kultura, t. 2, Działalność polityczna ruchu ludowego, Wydawnictwo WSP Rzeszów, Rzeszów 1996.
  • Denzin Norman K., Lincoln Yvonna S. (red.), 2009, Metody badań jakościowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Domański Henryk, 2008, Zmiany stratyfikacji społecznej w Polsce, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa.
  • Drozd-Piasecka Mirosława, 2001, Andrzej Lepper — chłopski przywódca charyzmatyczny?, „Etnografia Polska”, t. 45, s. 1–2.
  • Durkheim Émile, 1964, Solidarność organiczna i mechaniczna, w: Jerzy Szacki, Durkheim, Wiedza Powszechna, Warszawa.
  • Foryś Grzegorz, 2008, Dynamika sporu. Protesty rolników w III Rzeczpospolitej, Scholar, Warszawa.
  • Foryś Grzegorz, 2019, Od ruchów chłopskich do protestów rolniczych, w: Maria Halamska, Monika Stanny, Jerzy Wilkin (red.), Ciągłość i zmiana. Sto lat rozwoju polskiej wsi, t. 1, IRWiR PAN, Scholar, Warszawa 2019, s. 599–627.
  • Glaser Barney G., Strauss Anselm L., 2009, Odkrywanie teorii ugruntowanej, tłum. Marek Gorzko, Wydawnictwo Nomos, Kraków.
  • Giddens Anthony, 2010, Nowoczesność i tożsamość. „Ja” i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, tłum. Alina Szulżycka, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Gorlach Krzysztof, 2000, Nowe oblicze chłopstwa: protesty rolników polskich w latach 90., w: Henryk Domański, Antonina Ostrowska, Andrzej Rychard (red.), Jak żyją Polacy, Wydawnictwo IFiS PAN, Warszawa, s. 281–312.
  • Gorzelak Eugeniusz, 2010, Polskie Rolnictwo w XX wieku. Produkcja i ludność, Wydawnictwo SGH, Warszawa.
  • Grabowska Mirosława, 2005, Podział postkomunistyczny. Społeczne podstawy polityki w Polsce po 1989 roku, Scholar, Warszawa.
  • Halamska Maria, 1988, The Framework of Peasant Consciousness, „The Polish Sociological Bulletin”, t. 83, s. 51–76.
  • Halamska Maria, 2005, Polski „koniec chłopów”, w: Andrzej Rosner (red.), Uwarunkowania i kierunki przemian społeczno‑gospodarczych na obszarach wiejskich, IRWiR PAN, Warszawa.
  • Halamska Maria, 2008, Kapitał społeczny wsi: próba rekonstrukcji, „Przegląd Socjologiczny”, nr 1, s. 81–104.
  • Halamska Maria, 2013a, Wiejska Polska na początku XXI wieku: rozważania o gospodarce i społeczeństwie, Scholar, Warszawa.
  • Halamska Maria, 2013b, Żyć na wsi. Elementy stylu życia, „Wieś i Rolnictwo”, nr 1, s. 25–43.
  • Halamska Maria, 2016, Zmiany struktury społecznej wiejskiej Polski, „Studia Socjologiczne”, nr 1, s. 37–66.
  • Konecki Krzysztof, Chomczyński Piotr, 2012, Słownik socjologii jakościowej, Difin, Warszawa.
  • Kowalczyk Stanisław, 2012, Konsekwencje globalizacji dla rolnictwa europejskiego, „Zeszyty Naukowe SGGW w Warszawie — Problemy Rolnictwa Światowego”, nr 12(1), s. 113–126.
  • Kuczur Tomasz, 2005, Polityczny ruch ludowy w Polsce. Transformacja partyjna. Myśl polityczna, organizacja, działalność, przemiany wewnętrzne, Wydawnictwo Adam Marszałek, Toruń.
  • Kvale Steinar, 2012, Prowadzenie wywiadów, tłum. Agata Dziuban, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  • Kwiatkowski Piotr T., 2008, Pamięć zbiorowa społeczeństwa polskiego w okresie transformacji, Scholar, Warszawa.
  • Mamonova Natalia, Franquesa Jaume, 2020, Populism, Neoliberalism and Agrarian Movements in Europe: Understanding Rural Support for Right-Wing Politics and Looking for Progressive Solutions, „Sociologia Ruralis”, t. 60(4), s. 710–731.
  • Marczewska-Rytko Maria, 2014, Kampania przed referendum akcesyjnym Polski do UE w kontekście doradztwa politycznego, „Roczniki Nauk Społecznych”, t. 6(42), s. 77–94.
  • Matusiak Daniel, Wenzel Michał, 2023, Powstawanie wiejskiego ruchu społecznego (WRS) w świetle teorii mobilizacji zasobów. Analiza przestrzenna, „Społeczeństwo i Polityka”, nr 1(74), s. 47–71.
  • Melucci Alberto, 1989, Nomads of the Present: Social Movements and Individual Needs in Contemporary Society, Temple University Press, Philadelphia.
  • Mestrum Francine, Weber Donald, 2006, Inside Outside: Past and Future of the Anti-globalization Movement: Proceedings of the International Colloquium on Anti-globalism, International Association of Labour History Institutions (IALHI), Amsab-Institute of Social History, Foundation Gerrit Kreveld, Paris–Ghent.
  • Moskal Stanisław, Moskal Marta, 2007, Podstawy socjologii wsi i rolnictwa: podręcznik dla studentów uczelni rolniczych, Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie, Kraków.
  • Narotzky Susana, 2016, Where Have All the Peasants Gone, „Annual Review of Anthropology”, t. 45, s. 301–3018.
  • Piskorski Mateusz, 2010, „Samoobrona RP w polskim systemie partyjnym”, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań, niepublikowana rozprawa doktorska (https://repozytorium.amu.edu.pl/server/api/core/bitstreams/e2e182bc-4191-415c-8b62-31dc7c82036d/content [dostęp: 07.05.2024]).
  • Riemann Gerhard, Schütze Fritz, 2012, „Trajektoria” jako podstawowa koncepcja teoretyczna w analizach cierpienia i bezładnych procesów społecznych, w: Kaja Kaźmierska (red.), Metoda biograficzna w socjologii, tłum. Zbigniew Bokszański, Andrzej Piotrowski, Nomos, Kraków, s. 389–414.
  • Schütze Fritz, 2012, Analiza biograficzna ugruntowana empirycznie w autobiograficznym wywiadzie narracyjnym. Jak analizować autobiograficzne wywiady narracyjne, w: Kaja Kaźmierska (red), Metoda biograficzna w socjologii, Nomos, Kraków, s. 141–278.
  • Sompolska-Rzechuła Agnieszka, Oleńczuk-Paszel Anna, 2017, Poziom życia ludności na obszarach wiejskich i miejskich w Polsce, „Wieś i Rolnictwo”, nr 4, s. 77–96.
  • Szczepański Jan, 1988, Chłopi i kultura chłopska w społeczeństwie polskim, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.
  • Tajfel Henri, Turner John, 1979, An Integrative Theory of Intergroup Conflict, w: William G. Austin Stephen Worchel (red.), The Social Psychology of Intergroup Relations, Brooks/Cole, Monterey, CA, s. 33–48.
  • Taylor Verta, Whittier Nancy, 1992, Collective Identity in Social Movement Communities: Lesbian Feminist Mobilization, w: Aldon D. Morris, Carol McClurg Mueller (red), Frontiers in Social Movement Theory, Yale University Press, New Haven, s. 104–129.
  • Touraine Alain, 1988, Return of the Actor: Social Theory in Post-Industrial Society, University of Minnesota Press, Minneapolis.
  • Wenzel Michał, 2023, Od Samoobrony do Agrounii. Wiejskie ruchy społeczne po 1989 roku, „Teoria Polityki”, nr 7, s. 168–191.
  • Whittier Nancy, 2002, Meaning and Structure in Social Movements. w: David Meyer, Nancy Whittier, Belinda Robnett (red.), Social Movements: Identity, Culture, and the State, Oxford University Press, Oxford, s. 289–308.
  • Wieruszewska Maria, 2014, Myślenie o wsi i regionie w kategorii wspólnoty: anachronizm czy aktualna perspektywa?, „Wieś i Rolnictwo”, nr 1(162), s. 139–153.
  • Wiley Mary Glenn, Alexander C. Norman, Jr., 1987, From Situated Activity to Self Attribution: The Impact of Social Structural Schemata, w: Krysia Yardley, Terry Honess (red.), Self and Identity: Psychosocial Perspectives, John Wiley & Sons, Hoboken, s. 105–117.
  • Woods Michael, 2015, Explaining Rural Protest: A Comparative Analysis. w: Dirk Strijker, Gerrit Voerman, Ida Terluin (red.), Rural Protest Groups and Populist Political Parties, Wageningen Academic, Wageningen, s. 35–62.
  • Żochowski Tadeusz, 1989, Związki zawodowe rolników indywidualnych. Akta, dokumenty, komentarze, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, Warszawa.

Downloads

Download data is not yet available.

Similar Articles

1 2 3 4 5 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.