Abstract
The category of “vulnerability” appears increasingly often in the works of Polish researchers, but is translated and interpreted in a variety of ways. Some use the Polish-ised version of the English word, “wulnerabilność”, others the neologism “ranliwość” [a “tendency to get hurt” — translator’s note], others still write about susceptibility to injury, hurt, whereas there are some who leave the category under the original, English-language name. The author therefore argues that the problematization of this concept is important, revealing in what contexts and meanings it functions. The category of vulnerability is examined in relation to researchers, taking particular account of qualitative researchers. In methodological discourse, it is rare for attention to be turned to researchers and therefore to their susceptibility to getting hurt, which compels them to search for their own strategies of coping with a particularly demanding field of research, including vicarious trauma. This constitutes the author’s chief object of interest, although she realizes that vulnerability as an area reaches far beyond psychological aspects.
References
- Barbarlet Jack, 2011, Emotions Beyond Regulation: Backgrounded Emotions in Science and Trust, „Emotion Review”, t. 3(1), s. 36–43.
- Bober Ted, Regehr Cheryl, 2006, Strategies for Reducing Secondary or Vicarious Trauma: Do They Work?, „Brief Treatment and Crisis Intervention”, t. 6(1), s. 1–9.
- Borucka Anna, Ostaszewski Krzysztof, 2008, Koncepcja resilience. Kluczowe pojęcia i wybrane zagadnienia, „Medycyna Wieku Rozwojowego”, t. 12, nr 2, s. 587–597.
- Bride Brian E., 2007, Prevalence of Secondary Traumatic Stress among Social Workers, „Social Work”, t. 52(1), s. 63–70.
- Briggs Daniel, 2010, Researching „Dangerous” and „Problematic” Populations: Some Methodological Reflections, „Safer Communities”, t. 9(3), s.49–59.
- Butler Judith, 2010, Walczące słowa. Mowa nienawiści i polityka performatywu, tłum. Adam Ostolski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
- Butler Judith, 2011, Ramy wojny. Kiedy życie godne jest opłakiwania?, tłum. Agata Czarnacka, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa.
- Butler Judith, 2016, Re-thinking Vulnerability and Resistance, w: Judith Butler, Zeynep Gambetti, Leticia Sabsay, Vulnerability and Resistance, Duke University Press, Durham.
- Chomczyński Piotr, 2018, Doing Ethnography in a Hostile Environment: The Case of a Mexico Community, „SAGE Research Methods Cases” (https://doi.org/10.4135/9781526459220).
- Collins Randall, 1968, Competition and Social Control in Science: An Essay in Theory Construction, „Sociology of Education”, t. 41(2), s. 123–140.
- Davenport Lisa A., Hall Joanne M., 2011, To Cry or Not to Cry. Analyzing the Dimensions of Professional Vulnerability, „Journal of Holistic Nursing”, t. 29 (3), s. 180–188.
- Denzin Norman, Giardina Michael, 2009, Introduction, w: Norman Denzin, Michael Giardina (red.), Qualitative Inquiry and Social Justice: Toward a Politics of Hope, Left Coast Press, Walnut Creek, s. 11–52.
- Dukley Jane, Whelan Thomas, 2006, Vicarious Traumatisation: Current Status and Future Directions, „British Journal of Guidance & Counceling”, t. 34(1), s.107–116.
- Engstrom David, Gangsei David, Hernandez Pilar, 2007, Vicarious Resilience: A New Concept in Work with Those Who Survive Trauma, „Family Process”, t. 46(2), s. 229–241.
- Figley Charles R., 2002, Compassion Fatigue: Psychotherapists Chronic Lack of Self Care, „Psychotherapy in Practice”, t. 58(11), s. 1433–1441.
- Fineman Martha A., 2008, The Vulnerable Subject: Anchoring Equality in the Human Condition, „Yale Journal of Law and Feminism”, t. 20(1).
- Fineman Martha A., 2021, Universality, Vulnerability, and Collective Responsibility, „Les ateliers de l’éthique/The Ethics Forum”, t. 16.
- Gadacz Tadeusz, 2013, Studia i odpowiedzialność, „Znak”, nr 695, s. 80–84.
- Gadamer Hans-Georg, 2011, O skrytości zdrowia, tłum. Andrzej Przyłębski, Media Rodzina, Poznań.
- Gałęziowski Jakub, 2020, When a Historian Meets Vulnerability. Methodological and Ethical Aspects of Research on Sensitive Topics and with People Affected by Difficult Experiences, „Rocznik Antropologii Historii”, nr 13, s. 169–189.
- Golczyńska-Grondas Agnieszka, Waniek Katarzyna, 2022, Superwizja w jakościowych badaniach społecznych. O radzeniu sobie z trudnymi emocjami badających i badanych, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 4, s. 6–33.
- Hastrup Kristen, 2008, Droga do antropologii: między doświadczeniem a teorią, tłum. Ewa Klekot, Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków.
- Havel Václav, 2011, Siła bezsilnych i inne eseje, tłum. Andrzej Jagodziński, Agora, Warszawa.
- Horkheimer Max, 2011, Odpowiedzialność i studia, „Kronos”, nr 2, s. 237–248.
- Husserl Edmund, 1987, Kryzys nauk europejskich i filozofia transcendentalna, tłum. Sławomira Walczewska, Papieska Akademia Teologiczna, Kraków.
- Kafka Franz, 2016, Opowieści i przypowieści, tłum. zbiorowe, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa.
- Kalinowska Katarzyna, 2018, Praktyki flirtu i podrywu. Studium z mikrosocjologii emocji, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń.
- Kisiel Joanna, Ładoń Monika, 2020, Do rany przyłóż, „Rana. Literatura – Doświadczenie – Tożsamość”, nr 1, s. 7–10.
- Koppman Sharon, Cain Cindy L., Leahey Erin, 2015, The Joy of Science: Disciplinary Diversity in Emotional Accounts, „Science, Technology & Human Values”, t. 40(1), s. 30–70.
- Kostera Monika, 2020, Zbawienna ludzka słabość, „Nowy Obywatel”, 26 stycznia (https://nowyobywatel.pl/2020/01/26/zbawienna-ludzka-slabosc [dostęp: 10.08.2024]).
- Laar Amos, 2014, Researcher Vulnerability: An Overlooked Issue in Vulnerability Discourses, „Scientific Research and Essays”, t. 9(16), s. 737–743.
- Mackenzie Catriona, 2013, The Importance of Relational Autonomy and Capabilities for an Ethics of Vulnerability, w: Vulnerability: New Essays in Ethics and Feminist Philosophy, Catriona Mackenzie, Wendy Rogers, Susan Dodds (red.), Oxford University Press, Oxford, s. 34–59.
- McCann Lisa, Pearlman Laurie A., 1990, Vicarious Traumatization: A Framework for Understanding the Psychological Effects of Working with Victims, „Journal of Traumatic Stress”, t. 3(1), s. 131–149.
- Markowski Michał P., 2013, Polityka wrażliwości. Wprowadzenie do humanistyki, Universitas, Kraków.
- Maruszewska Paulina, Talarowska Monika, Gałecki Piotr, 2019, Wczesne nieadaptacyjne schematy Younga i ich związki z wybranymi zaburzeniami psychicznymi, „Via Medica Journal. Psychiatria i Psychoterapia”, t. 16, nr 2, s. 82–90.
- Mathieu Françoise, 2012, The Compassion Fatigue Workbook, Routledge, New York.
- Mayotte Cliff, 2015, Oral History and Vulnerability, Website of Voice of the Witness (http://voiceofwitness.org/oral-history-and-vulnerability [dostęp: 13.08.2024]).
- Mindus Patricia, 2017, The Wrath of Reason and the Grace of Sentiment Indicating Emotion in Law, w: Mortimer Newlin Sellers (red.), Law, Reason and Emotion, Cambridge University Press, s. 202–237.
- Miodek Jan, 2000, Miłoszowe ranliwe ciało, „Wiedza i Życie”, 12, s. 50.
- Polanyi Michael, 1974, Personal Knowledge: Towards a Post-critical Philosophy, The University of Chicago Press, Chicago.
- Portelli Alessandro, 2018, Living Voices: The Oral History Interview as Dialogue and Experience, „The Oral History Review”, t. 45 (2), s. 239–248.
- Råbu Marit, Moltu Christian, Binder Per E., McLeod John, 2015, How Does Practicing Psychotherapy Affect the Personal Life of the Therapist? A Qualitative Inquiry of Senior Therapists’ Experiences, „Psychotherapy Research”, t. 26(6), s. 737–749.
- Radko Joanna, 2013, Wtórny zespół stresu pourazowego w pracy strażaków i pracowników pogotowia ratunkowego — przegląd badań, „Opuscula Sociologica”, nr 3, s. 73–82.
- Rancew-Sikora Dorota, 2023, Recenzja książki Adrianna Surmiak (2022), Etyka badań jakościowych w praktyce. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, „Przegląd Socjologii Jakościowej”, nr 2, s. 92–98.
- Sacks Oliver, 1997, Przebudzenia, tłum. Piotr Jaśkowski, Zysk i S-ka, Poznań.
- Sierakowski Sławomir, 2009, Terror w republice świecidełek, w: Steve Sem-Sandberg, Teresa, Wydawnictwo Czarne, Wołowiec.
- Surmiak Adrianna, 2022, Etyka badań jakościowych w praktyce. Analiza doświadczeń badaczy w badaniach z osobami podatnymi na zranienie, Scholar, Warszawa.
- Szczeklik Andrzej, 2006, Katharsis. O uzdrowicielskiej mocy natury i sztuki, Znak, Kraków.
- Szczepanik Renata, Śliwerski Andrzej, 2017, Obietnice bez pokrycia. Etyczne i prawne granice (nie)ujawniania informacji o przestępstwie w badaniach naukowych i psychoterapii, „Przegląd Badań Edukacyjnych”, nr 1, s. 151–172.
- Szpunar Magdalena, 2022, Ludzie zbędni. Od ludzi luźnych do prekariuszy, „Colloquium”, nr 4, s. 145–163.
- Szpunar Magdalena, 2023, O głos najsłabszych. Aleksandra Woźnego upominanie się o chorego, w: Małgorzata Kolankowska, Michał Rydlewski (red.), Świat człowieka — świat komunikacji. Księga Jubileuszowa poświęcona Aleksandrowi Woźnemu, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, s. 47–59.
- Świerkosz Monika, 2018, Ciała podatne na zranienie: Judith Bulter, samozniszczenie i radykalne akty oporu, „Etyka”, t. 57, s. 69–86.
- Tischner Józef, 2011, Ludzie z kryjówek, w: Józef Tischner, Myślenie według wartości, Znak, Kraków.
- Tokarska-Bakir Joanna, 2004, Rzeczy mgliste. Eseje i studia, Pogranicze, Sejny.
- Tomczok Marta, 2017, Wulnerabilność. Zwierzęta, ludzie, Śląsk w twórczości Izabeli Czajki-Stachowicz i Teofila Ociepki, w: Aleksandra Grzemska, Inga Iwasiów (red.), Polityki relacji w literaturze kobiet po 1945 roku, Wydawnictwo Uniwersytetu Szczecińskiego, Szczecin.
- Vattimo Gianni, 2003, Dialektyka, różnica, myśl słaba, tłum. Monika Surma, Andrzej Zawadzki, „Teksty Drugie”, nr 5, s. 124–136.
- Vella Shae-Leigh Cynthia, Pai Nages, 2019, A Theoretical Review of Psychological Resilience: Defining Resilience and Resilience Re-Search over the Decades, „Archives of Medicine and Health Sciences”, t. 7(2), s. 233–239.
- Wejland Andrzej P., 2013, Zaangażowanie i autobiografia, w: Marcin Kafar, W świecie wygnańców wdów i sierot. O pewnym wariancie antropologii zaangażowanej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź.
- Wolbers Jeroen, Kuipers Sanneke, Boin Arjen, 2021, A Systematic Review of 20 Years of Crisis and Disaster Research: Trends and Progress, „Risks Hazards Crisis Public Policy”, t. 12(4), s. 1–19.
- Woźny Aleksander, 2020, Scenariusze kultury w mediach i medycynie narracyjnej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
- Zając Natalia, 2023, Rana jako otwarcie na świat. O kategorii ranliwości w poezji Małgorzaty Lebdy, „Er(r)go. Teoria — Literatura — Kultura”, nr 1, s. 207–228.
- Zawadzki Andrzej, 2009, Literatura a myśl słaba, Universitas, Kraków.
Downloads
Download data is not yet available.
