Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki

Nr 34-35 (2024): Pamięć i pragnienie

Temat numeru

Taktyki postkapitalistycznej transformacji: splot pragnienia, afektów, układów i odmowy pracy

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2024.34-35.07
Przesłane: 9 września 2025
Opublikowane: 12 grudnia 2025

Abstrakt

W artykule poddano analizie przemiany współczesnego kapitalizmu od neoliberalnego realizmu ku technofeudalizmowi. W dialogu z Fisherem, Landem, Trontim, Deleuze’em i Guattarim, DeLandą oraz Massumim ukazany jest on jako system, który absorbuje pracę i afekty, tworząc iluzję braku alternatywy oraz maskuje mechanizmy władzy ideologicznymi narracjami. Kluczowe stają się strategie kontrlibidinalne, linie ujścia i praktyki mikropolityczne, umożliwiające tworzenie nowych form życia poza logiką produktywności i akumulacji. W tekście podkreślone jest znaczenie od-mowy pracy oraz technosfery jako pola, które może zostać przechwycone i przekształcone w perspektywie postkapitalistycznej, otwierając przestrzenie alternatywnego życia społecznego i praktyk kolektywnych.

Bibliografia

  • Bednarek J., Polityka poza formą. Ontologiczne uwarunkowania poststrukturalistycznej filozofii polityki, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 2012.
  • Brassier R., „Genre is Obsolete”, [online] 2007, https://s3.amazonaws.com/arena-attachments/371126/d305a32bcda10e252b44908b7f46132d.pdf [dostęp: 2 IX 2024].
  • Brown L.S., Czy praca naprawdę popłaca?, przeł. kolektyw Nieporządek, „Polska Biblioteka Anarchistyczna”, [online] 1995, https://pl.anarchist-libraries.net/library/l-susan-brown-czy-praca-naprawde-dziala [dostęp: 5 IX 2024].
  • DeLanda M., Assemblage Theory, Edinburgh University Press, Edinburgh 2016. DeLanda M., New Philosophy of Society: Assemblage Theory and Social Complexity, Bloomsbury Academic, London–New York 2019.
  • Deleuze G., Bezludna wyspa: Teksty i wywiady z lat 1953–1974, Wydawnictwo Ostrogi, Kraków 2024.
  • Deleuze G., Deux régimes de fous: Textes et entretiens 1975–1995, Les Éditions de Minuit, Paris 2003.
  • Deleuze G., Guattari F., Anty-Edyp. Kapitalizm i schizofrenia, t. I, przeł. T. Kaszubski, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa 2017.
  • Deleuze G., Guattari F., Co to jest filozofia?, przeł. P. Pieniążek, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
  • Deleuze G., Guattari F., Tysiąc plateau, red. J. Bednarek, Fundacja Bęc Zmiana, Warszawa 2015.
  • Deleuze G., Kino: 1. Obraz-ruch 2. Obraz-czas, przeł. J. Margański, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2009.
  • Deleuze G., Negocjacje 1972–1990, przeł. M. Herer, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Edukacji TWP, Wrocław 2007.
  • Ferguson S., Women and Work: Feminism, Labour, and Social Reproduction, Pluto Press, London 2020.
  • Fisher M., Emotional engineering, „K-punk”, [online] 3 VIII 2004, https://k-punk.org/emotional-engineering/ [dostęp: 2 IX 2024].
  • Fisher M., Kwasowy komunizm. Nieukończone wprowadzenie, przeł. P. Kaczmarski, „Praktyka Teoretyczna” 2021, nr 2 (40), https://doi.org/10.14746/ prt.2021.2.7.
  • Fisher M., Post-Capitalist Desire, [w:] What We Are Fighting For: A Radical Collective Manifesto, ed. F. Campagna, E. Campiglio, Pluto Press, London 2012, s. 131–138.
  • Fisher M., Post-Capitalist Desire: The Final Lectures, ed. M. Colquhoun, Repeater Books, London 2020.
  • Fisher M., Practical Eliminativism: Getting Out of the Face, Again, [w:] Speculative Aesthetics, ed. R. Mackay, L. Pendrell, J. Trafford, Urbanomic, Falmouth 2014.
  • Fisher M., Psychedelic Reason, „K-punk”, [online] 19 VIII 2004, https://k-punk.org/psychedelic-reason/ [dostęp: 12 VIII 2024].
  • Fisher M., Realizm kapitalistyczny. Czy nie ma alternatywy?, przeł. A. Karalus, Instytut Wydawniczy Książka i Prasa, Warszawa 2020.
  • Foucault M., Wola wiedzy, przeł. B. Banasiak, K. Matuszewski, Czytelnik, Warszawa 1995.
  • Hardt M., Negri A., Rzecz-pospolita. Poza własność prywatną i dobro publiczne, przeł. „Praktyka teoretyczna”, Praktyka teoretyczna, Warszawa 2012. Hermitix, Accelerationism & Capital with Nick Land, YouTube, [online] 13 X 2018, https://www.youtube.com/watch?v=FgEqQujsNTY [dostęp: 20 V 2024].
  • Karalus A., Acid Rider. Idea „komunizmu kwasowego” Marka Fishera a doświadczenie zewnętrzności, „Praktyka Teoretyczna” 2021, nr 2 (40), https://doi. org/10.14746/prt.2021.2.3.
  • Koczanowicz L., Indywidualne doświadczenie i zmiana społeczna: Herbert Marcuse w interpretacji Marka Fishera a demokratyczna utopia życia co-dziennego, „Analiza i Egzystencja” 2022, nr 59, https://doi.org/10.18276/ aie.2022.59-04.
  • Land N., Fanged Noumena: Collected Writings 1987–2007, ed. R. Mackay, R. Brassier, Urbanomic / Sequence Press, Falmouth–New York 2011. Lyotard J.-F., Économie libidinale, Les Éditions de Minuit, Paris 1974.
  • Marcuse H., Eros i cywilizacja, przeł. H. Jankowska, A. Pawelski, Warszawskie Wydawnictwo Literackie MUZA SA, Warszawa 1998.
  • Marks K., Engels F., Ideologia niemiecka, [w:] tychże, Dzieła, t. 3, Książka i Wiedza, Warszawa 1961.
  • Marks K., Krytyka programu gotajskiego, przeł. A. Bal, [w:] K. Marks, F. Engels, Dzieła, t. 19, Książka i Wiedza, Warszawa 1972.
  • Marks K., Osiemnasty brumaire’a Ludwika Bonaparte, przedm. Z. Simbierowicz, wyd. 2, Książka i Wiedza, Warszawa 1949.
  • Marks K., Über F. Lists Buch „Das nationale System der politischen Ökonomie”, „Beiträge zur Geschichte der Arbeiterbewegung” 1972, Jg. 14, H. 3, [za:] Marxists’ Internet Archive, [online] https://www.marxists.org/deutsch/ar-chiv/marx-engels/1845/list/flist.htm [dostęp: 2 IX 2024].
  • Massumi B., Politics of Affect, Polity Press, Cambridge–Malden 2015.
  • Negri T., GLOBALISATION… MULTITUDE… etc, przeł. E. Emery, „Generation Online”, [online] 2001, http://www.generation-online.org/p/pnegri10.htm [dostęp: 5 IX 2024].
  • Packard V., The Hidden Persuaders, Ig Publishing, Brooklyn 2007.
  • Ratajczak M., Forma życia i dobro wspólne. Geneza i aktualność współczesnej włoskiej filozofii politycznej, Instytut Badań Literackich PAN, Warszawa 2020.
  • Thoburn N., Deleuze, Marx and Politics, Routledge, London–New York 2003.
  • Tronti M., La fabbrica e la società, „Quaderni Rossi” 1962, no. 2.
  • Tronti M., Social Capital, „Telos” 1973, no. 17.
  • Varoufakis Y., Technofeudalizm: co zabiło kapitalizm?, przeł. P. Szadkowski, GlowBook, Sieradz 2024.
  • Wolfendale P., So, Accelerationism, what’s all that about?, „Dialectical Insurgency”, [online] 2014, https://deontologistics.tumblr.com/post/91953882443/ so-accelerationism-whats-all-that-about [dostęp: 23 XII 2024].

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.