Przejdź do głównego menu Przejdź do sekcji głównej Przejdź do stopki
Civitas baner

Nr 34-35 (2024): Pamięć i pragnienie

Temat numeru

Cywilizacyjny aspekt Proustowskiej koncepcji pamięci

DOI: https://doi.org/10.35757/CIV.2024.34-35.01
Przesłane: 1 marca 2020
Opublikowane: 12 grudnia 2025

Abstrakt

W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta to nowatorski traktat metafizyczny. Narrator dokonując wykładni istotnych filozoficznych kwestii dociera do granicy poznania – Deus absconditus. W artykule zanalizowano cywilizacyjny aspekt Proustowskiej koncepcji pamięci, w tym fenomen propagandy wojennej bourrage de crâne, narzędzia korumpującego pragnienie poznania, w konsekwencji autentyczną pamięć zbiorową. Stanowiąca konstrukcyjny wzór Poszukiwania gotycka katedra z Reims, efekt wspólnotowego oraz pokoleniowego trudu wyrażenia metafizycznego nienasycenia, w czasie I wojny światowej została zagrożona. Manipulacje zmysłem prawdy, dobra i piękna wywołują dalekosiężne konsekwencje. Grożą powtórzeniem losu Pompejów – indywidualną i zbiorową apokalipsą ręką ludzką uczynioną.

Bibliografia

  • Adorno T., Doświadczenie metafizyczne. Wykład 18, tłum. P. Graczyk, „Kronos: metafizyka, kultura, religia” 2012, nr 3.
  • Adorno T., Drobne komentarze do Prousta; tłum. E. Rzanna, „Kronos: metafizyka, kultura, religia” 2012, nr 3.
  • Albouy P., Quelques images et structures mythiques dans “La Recherche du temps perdu”, „Revue d’Histoire Littéraire de La France” 1971, vol. 71, no. 5/6.
  • Arendt H., Korzenie totalitaryzmu, t. 1, tłum. D. Grinberg, Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2008.
  • Bernhard T., Kalkwerk, przeł. E. Dyczek, M. Nowak, Wydawnictwo Officyna, Łódź 2010.
  • Blanchot M., Le livre à venir, Gallimard, Paris 1959.
  • Błoński J., Widzieć jasno w zachwyceniu, Wydawnictwo Literackie, Kraków 1985.
  • Botelho J.A., Pierssens M., Marcel Proust et le ‘Crépuscule des Dieux’, „Sub-Stance” 1971, vol. 1.
  • Boy-Żeleński T., Obiad literacki. Proust i jego świat, Państwowy Instytut Wydawniczy, Warszawa 1958 [online] https://wolnelektury.pl/media/book/pdf/proust-i-jego-swiat.pdf [dostęp: 18 XI 2024].
  • Chaudier S., „Un mystique chant du coq”: Proust et la musique, „Travaux et Recherches de l’UMLV” 2004, no. spécial.
  • Chaudier S., Proust et les rites, 2005, [online] https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-01685471/document [dostęp: 19 X 2024].
  • Chaudier S., Proust et Tournier face au “grand récit” judéo-chrétien, [w:] Bricoler la mémoire: la théologie et les arts face au déclin de la tradition, ed. R. van den Brand, M. Koopman-Thurlings Le Cerf Sciences Humaines et Religions 2007.
  • Czapski J., Proust contre la déchéance: conférences au camp de Griazowietz, Éditions Noir sur Blanc, Montricher 1987.
  • De Man P., Alegorie czytania: język figuralny u Rousseau, Nietzschego, Rilkego i Prousta; tłum. A. Przybysławski, „Universitas”, Kraków 2004.
  • Deleuze G., Proust i znaki, tłum. M.P. Markowski, słowo/obraz terytoria, Gdańsk 2000.
  • Descombes V., Proust: philosophie du roman, Editions de Minuit, Paris 1987.
  • Domagalski J., Proust w literaturze polskiej: do 1945 roku, Polska Akademia Nauk. Komitet Nauk o Literaturze Polskiej, Instytut Badań Literackich, Warszawa 1995.
  • Ferré V., Proust et la philosophie: lectures croisées (françaises, allemandes, anglophones) et réflexions génériques, [w:] V. Ferré, K. Haddad, Proust, l’étranger, CRIN, Rodopi 2010, [online] https://hal.archives-ouvertes.fr/hal-00783983/document [dostęp: 18 XI 2024].
  • Fraisse L., Du symbolisme architectural au symbolisme littéraire: Proust à l’école d’Emile Mâle, „Studia Romanica Posnaniensia” 2011, vol. 38, no. 1.
  • Fraisse L., Émile Mâle et le secret perdu de La “Recherche”, „Marcel Proust Aujourd’hui” 2003, vol. 1.
  • Fraisse L., L’éclectisme philosophique de Marcel Proust, Sorbonne Université Presses, Paris 2013.
  • Fraisse L., La notion de croyance chez Proust: état d’une question problématique, „Bulletin d'informations proustiennes” 2007, no. 37.
  • Fraisse L., Les vices et les vertus de Padoue: Proust et le problème de l'allégorie, „Revue d’Histoire littéraire de la France” 2012, vol. 112, no. 2, https://doi.org/10.3917/rhlf.122.0421.
  • Fraisse L., Létoublon F., Proust et la descente aux enfers: les souvenirs symboliques de la Nekuia d’Homère dans la Recherche du temps perdu, „Revue d’histoire littéraire de la France” 1997, no. 97 (6), https://doi.org/10.3917/rhlf.g1997.97n6.1056.
  • Fraisse L., Proust est-il un philosophe?, „Studia Romanica Posnaniensia” 2015, vol. 42, no. 3, https://doi.org/10.7169/strop.2015.423.010.
  • Fraisse L., Proust et la philosophie de la volonté, „Littérature” 2014, vol. 3, no. 175, https://doi.org/10.3917/litt.175.0061.
  • Fraisse L., Psychologie Des Foules: Marcel Proust Lecteur de Gustave Le Bon, „Revue d’Histoire Littéraire de La France” 1988, vol. 88, no. 1.
  • Gautier-Vignal L., Proust connu et inconnu, Éditions Robert Laffont, Paris 1976.
  • Grzybowski J., Theatrum Mundi: kosmologia i teologia Dantego Alighieri, Wydawnictwo Naukowe Semper, Warszawa 2009.
  • Haba M., Utopia estetyczna Marcela Prousta, „Topos” 2006, nr 6 (91).
  • Hassine J., Rosset F., The Dreyfus Affair in the Work of Marcel Proust: A Critique of Hannah Arendt and Julia Kristeva, „Shofar” 1996, vol. 14, no. 3.
  • Henriet P., Marcel Proust: un Moyen Âge sans moines. Avec quelques propositions sur la dette de Proust envers Émile Mâle, [w:] Proust et les «Moyen Âge», sous la direction de S. Duval, M. Lacassagne, Éditions Hermann, Paris 2015.
  • Houellebecq M., Serotonina, tłum. B. Geppert, W.A.B., Warszawa 2019.
  • Kijewska A., Księga pisma i księga natury: Heksaemeron Eriugeny i Teodoryka z Chartres, Redakcja Wydawnictw KUL, Lublin 1999.
  • Mâle É., L’art religieux du XIIIe siècle en France: étude sur l’iconographie du moyen-âge et sur ses sources d’inspiration, Armand Colin, Paris 1923.
  • Mein M., Proust and Pascal, „L’Esprit Créateur” 1971, vol. 11, no. 1.
  • Miller J.H., Po co czytać literaturę?, tłum. K. Hoffmann, „Przestrzenie Teorii” 2012, nr 17.
  • Murakami Y., Comme au temps de l’affaire Dreyfuse, [w:] P. Chardin, N. Mauriac-Dyer, Proust écrivain de la Première Guerre mondiale, Éditions Universitaires de Dijon, Dijon 2014.
  • Nienasycenie: filozofowie o Kafce, red. Ł. Łukasz, A. Żychliński, Korporacja Ha!art, Kraków 2011.
  • Perrier G., Architecture médiévale et art de la mémoire dans À la recherche du temps perdu, de Marcel Proust, „Études littéraires” 2011, vol. 42, no. 1, https://doi.org/10.7202/1007155ar.
  • Perrier G., La “Recherche” et l’art de la mémoire: l'allégorie médiévale, „Bulletin d’informations Proustiennes” 2009, no. 39.
  • Pradeau C., L’arche et le camp. Proust et Czapski, „Fabula / Les colloques, Proust: dialogues critiques” [online] http://www.fabula.org/colloques/document2164.php [dostęp: 17 IX 2019], https://doi.org/10.58282/colloques.2164.
  • Proust M., À la recherche du temps perdu, La prisonnière (Sodome et Gomorrhe, III), t. 6, Gallimard, Paris 1923.
  • Proust M., À la recherche du temps perdu, Le temps retrouvé, t. 8, Gallimard, Paris 1927.
  • Proust M., Czas odnaleziony, tłum. M. Żurowski, Wydawnictwo MG, Kraków 2016.
  • Proust M., Gallimard G., Correspondance 1912–1922, ed. P. Fouché, Gallimard, Paris 1989.
  • Proust M., La mort des cathédrales, „Le Figaro” 16 VIII 1904 [online] https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k286706d/f3.item oraz https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k286706d/f4.item [dostęp: 17 X 2024].
  • Proust M., Le Carnet de 1908, ed. P. Kolb, Gallimard, Paris 1976.
  • Proust M., Nie ma Albertyny, tłum. M. Żurowski, Wydawnictwo MG, Warszawa 2016.
  • Proust M., Uwięziona, tłum. T. Żeleński (Boy), Wydawnictwo MG, Warszawa 2015.
  • Proust M., W poszukiwaniu straconego czasu, t. 7: Czas odnaleziony, tłum. J. Rogoziński, Warszawa 2001.
  • Proust M., W stronę Swanna, tłum. K. Rodowska, Łódź 2018.
  • Rilke R.M., Malte. Pamiętniki Malte-Lauridsa Briggem, tłum. W. Hulewicz, „Pavo”, Warszawa 1993.
  • Rosik M., Kościół a synagoga (30–131 po Chr.). Na rozdrożu, Wydawnictwo Chronicon, Wrocław 2016.
  • Wise P., Proust et „la langue poilue”, [w:] P. Chardin, N. Mauriac-Dyer, Proust écrivain de la Première Guerre mondiale, Éditions Universitaires de Dijon, Dijon 2014.

Downloads

Download data is not yet available.

Podobne artykuły

1 2 > >> 

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.