Punkty za inteligenckość. Agaty Zysiak rekonstrukcja historii Uniwersytetu Łódzkiego a rola PRL w umocnieniu inteligenckiej hegemonii
Abstrakt
The departure point for the author’s reflections is Agata Zysiak’s book entitled Punkty za pochodzenie. Powojenna modernizacja i uniwersytet w robotniczym mieście [Points for Class Origin: Post-War Modernization and the University in a Working-Class City] (2016). He develops his earlier ideas on the role of the intelligentsia in Poland’s social hierarchy, particularly in connection with the world elite, which, after Bourdieu, he calls the “field of power.” Zysiak’s analyses provide him with arguments for the statement that the period of the Polish People’s Republic can be treated, in multiple dimensions, as having strengthened the position of the intelligentsia and especially of selected milieus within it. Zysiak’s proposed description of the “university in a workers’ city” produces a picture of the triumph of the intelligentsia-elite, whom the new institution of higher learning effectively forms into a successive tool for the strengthening of its privileged status. It also, in the author’s opinion, a factor in the failure of the “new bourgeoisie,” that is, the parts of the middle class that after the periods of modernization reforms had large hopes of maintaining both their status and financial privileges. At the same time, in opposition to the traditional intelligentsia, the new bourgeoisie overlooked the classic distinction games of the elite and believed in the compensatory strength of the manifestation their — usually recently — acquired material resources. The author also reflects on the current picture of Polish scholarship.
Słowa kluczowe
inteligencja; struktura społeczna; elita; zmiana społeczna; historia Polski po drugiej wojnie światowej; edukacja; uniwersytet
Bibliografia
Alexander Jeffrey C., 2006, The Civil Sphere, Oxford University Press, Oxford.
Antonowicz Dominik, 2016, Między siłą globalnych procesów a lokalną tradycją. Polskie szkolnictwo wyższe w dobie przemian, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń.
Behr Valentin, 2017, „Science du passé et politique du présent en Pologne: L’histoire du temps présent (1939–1989), de la genèse à l’Institut de la Mémoire Nationale”. Thèse de doctorat pour obtenir le grade de Docteur de l’Université de Strasbourg, soutenue le 18 octobre 2017, Strasbourg.
Bouloc Caroline, 2016, La diversification des stratégies résidentielles des élites à Varsovie après 1989, „Revue Géographique de l’Est”, t. 56(3–4), s. 1–21.
Bourdieu Pierre, 2007, La noblesse: capital social et capital symbolique, w: Didier Lancien, Monique de Saint-Martin (red.), Anciennes et nouvelles aristocraties de 1880 à nos jours, Maison des sciences de l’homme, Paris.
Bourdieu Pierre, Wacquant Loïc J.D., 1993, From Ruling Class to Field of Power: An Interview with Pierre Bourdieu on La Noblesse d’État, „Theory, Culture and Society”, t. 10 (3), s. 19–44.
Chałasiński Józef, 1946, Społeczna genealogia inteligencji polskiej, Czytelnik, Warszawa.
Connelly John, 2014, Zniewolony uniwersytet. Sowietyzacja szkolnictwa wyższego w Niemczech Wschodnich, Czechach i Polsce, 1945–1956, tłum. Witold Rodkiewicz, Instytut Historii Nauki PAN, Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, Warszawa.
Duprat-Kushtanina Veronika, 2013, Remembering the Repression of the Stalin Era in Russia: on the Non-transmission of Family Memory, „Nationalities Papers”, t. 41 (2), s. 225–239.
Konrád György, Szelényi Iván, 1979, The Intellectuals on the Road to Class Power, Harcourt Brace Jovanovich, New York.
Leder Andrzej, 2014, Prześniona rewolucja. Ćwiczenie z logiki historycznej, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, Warszawa.
Minakowski Marek Jerzy, 2014, Leder się myli — rewolucja w Polsce była w 1990, nie 1946 r. (http://minakowski.pl/leder-sie-myli-rewolucja-w-polsce-byla-w-1990-nie-1946-r/, opublikowano 14 kwietnia 2014 r.).
Soldatov Andrei, Borogan Irina, 2010, The New Nobility: The Restoration of Russia’s Security State and the Enduring Legacy of the KGB, PublicAffairs, New York.
Smoczyński Rafał, Zarycki Tomasz, 2017, Totem inteligencki. Arystokracja, szlachta i ziemiaństwo w polskiej przestrzeni społecznej, Scholar, Warszawa.
Szelényi Iván, 1978, Social Inequalities Under State Redistributive Economies, „International Journal of Comparative Sociology”, t. 19 (1), s. 61–87.
Warczok Tomasz, Zarycki Tomasz, 2016, Gra peryferyjna. Polska politologia w globalnym polu nauk społecznych, Scholar, Warszawa.
Wesołowski Włodzimierz, 1974, Zróżnicowanie społeczne, Ossolineum, Wrocław.
Zarycki Tomasz, 2015, Napomnienia strażnika inteligenckich wartości. O „Prześnionej rewolucji” Andrzeja Ledera jako manifeście inteligenckiej hegemonii, „Res Publica Nowa”, nr 2.
Zarycki Tomasz, Warczok Tomasz, 2014, Hegemonia inteligencka: Kapitał kulturowy we współczesnym polskim polu władzy — perspektywa „długiego trwania”, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 4.
Uniwersytet Warszawski Polska
https://orcid.org/0000-0003-2330-4499
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Użycie niekomercyjne-Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.
