Postawy negacjonistyczne i sceptyczne a zaufanie – reakcje na pandemię COVID-19 z perspektywy społeczno-kulturowej

Iwona Młoźniak; Elżbieta Brzezicka; Urszula Zwierczyk; Mateusz Kobryn; Marta Wilk; Mariusz Duplaga

doi:10.35757/KiS.2024.68.4.8

Tom 68 Nr 4 (2024): Troska o dobrostan

Artykuły i rozprawy

Postawy negacjonistyczne i sceptyczne a zaufanie – reakcje na pandemię COVID-19 z perspektywy społeczno-kulturowej

Iwona Młoźniak⁺⁻
Elżbieta Brzezicka⁺⁻
Urszula Zwierczyk⁺⁻
Mateusz Kobryn⁺⁻
Marta Wilk⁺⁻
Mariusz Duplaga⁺⁻

PDF

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.4.8
Przesłane: 1 marca 2024
Opublikowane: 17 grudnia 2024

Abstrakt

Artykuł prezentuje wyniki badania jakościowego dotyczącego powiązań pomiędzy postawami negacjonistycznymi a zaufaniem do instytucji ochrony zdrowia. 13 pogłębionych wywiadów indywidualnych z osobami prezentującymi postawy negacjonistyczne zostało poddanych jakościowej analizie treści z wykorzystaniem programu MaxQda. W wyniku analizy uzyskano podział narracji występujących w wywiadach na podgrupy: sceptyczne zagubione, sceptyczne zdrworozsądkowe, sceptyzczne indywidualistyczne i negacjonistyczne. Występujące w wypowiedziach pokazują istnienie relacji pomiędzy poglądami negacjonistycznymi, zaufaniem do instytucji medycznych i ich przedstawicieli oraz procesami kulturowymi charakterystycznymi dla okresu nowoczesności refleksyjnej.

Bibliografia

Alexander Jeffrey C., 2018a, The Societalization of Social Problems: Church Pedophilia, Phone Hacking, and the Financial Crisis, „American Sociological Review”, t. 83(6), s. 1049–1078 (https://doi.org/10.1177/0003122418803376). DOI: https://doi.org/10.1177/0003122418803376
Alexander Jeffrey C., 2018b, What Makes a Social Crisis? The Societalization of Social Problems, Polity Press, Medford, MA.
Beck Ulrich, 2009, Ponowne odkrycie polityki: przyczynek do teorii modernizacji refleksyjnej, w: Ulrich Beck, Anthony Giddens, Scott Lash, Modernizacja refleksyjna, tłum. Jacek Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa, s. 11–78.
Brown Partick, 2020, Studying COVID-19 in Light of Critical Approaches to Risk and Uncertainty: Research Pathways, Conceptual Tools, and Some Magic from Mary Douglas, „Health, Risk and Society”, t. 22(1), s. 1–14 https://doi.org/10.1080/13698575.2020.1745508). DOI: https://doi.org/10.1080/13698575.2020.1745508
Czapka Elżbieta A. i in., 2023, ‘Who Is Telling the Truth?’ Migrants’ Experiences with COVID-19 Related Information in Norway: A Qualitative Study, „Scandinavian Journal of Public Health”, t. 51(3), s. 454–462 (https://doi.org/10.1177/14034948221135237). DOI: https://doi.org/10.1177/14034948221135237
Czech Franciszek, 2016, Podejrzliwi obywatele. Narracje spiskowe jako element krytycznej kultury politycznej w Polsce, „Władza Sądzenia”, t. 10, s. 54–72.
Czech Franciszek, Ścigaj Paweł, 2020, Popularność narracji spiskowych w Polsce czasu pandemii COVID-19. Raport z reprezentatywnych badań sondażowych, Kraków (https://ism.uj.edu.pl/documents/3337228/147938651/covid-narracje-spiskowe/a013e6ed-718a-42d8-91a9-2469867e2bf0).
de Albuquerque Thais Rogriguez i in., 2022, Vaccination for COVID-19 in Children: Denialism or Misinformation?, „Journal of Pediatric Nursing”, t. 64, s. 141–142 (https://doi.org/10.1016/j.pedn.2022.01.015). DOI: https://doi.org/10.1016/j.pedn.2022.01.015
Elbarazi Iffat i in., 2022, Exploring Enablers and Barriers toward COVID-19 Vaccine Acceptance among Arabs: A Qualitative Study, „International Journal of Disaster Risk Reduction”, t. 82 (https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.103304). DOI: https://doi.org/10.1016/j.ijdrr.2022.103304
Entradas Marta, 2021, In Science We Trust: The Effects of Information Sources on COVID-19 Risk Perceptions, „Health Communication”, t. 37(14), s. 1715–1723 (https://doi.org/10.1080/10410236.2021.1914915). DOI: https://doi.org/10.1080/10410236.2021.1914915
Freckelton Ian, 2021, COVID-19 Denialism, Vaccine Scepticism and the Regulation of Health Practitioners, „Journal of Law and Medicine”, t. 3(28), s. 613–619.
Geana Mugur V. i in., 2021, COVID-19 Vaccine Hesitancy among Women Leaving Jails: A Qualitative Study, „Public Health Nursing”, t. 38(5), s. 892–896 (https://doi.org/10.1111/phn.12922). DOI: https://doi.org/10.1111/phn.12922
Goldenberg Maya, 2016, Public Misunderstanding of Science? Reframing the Problem of Vaccine Hesitancy, „Perspectives on Science”, t. 24(5), s. 552–581 (https://doi.org/10.1162/posc a 00223). DOI: https://doi.org/10.1162/POSC_a_00223
Hoofnagle Mark, Hoofnagle Chris, 2007, What is Denialism? (https://ssrn.com/abstract=4002823). DOI: https://doi.org/10.2139/ssrn.4002823
Hsieh Hsiu-Fang, Shannon Sarah, 2005, Three Approaches to Qualitative Content Analysis, „Qualitative Health Research”, t. 15(9), s. 1277–1288 (https://doi.org/10.1177/1049732305276687). DOI: https://doi.org/10.1177/1049732305276687
Jemielniak Dariusz, Krempovych Yaroslav, 2021, An Analysis of AstraZeneca COVID-19 Vaccine Misinformation and Fear Mongering on Twitter, „Public Health”, t. 200, s. 4–6 (https://doi.org/10.1016/j.puhe.2021.08.019). DOI: https://doi.org/10.1016/j.puhe.2021.08.019
Kar Brjaballav i in.,2023, Social Trust and COVID-Appropriate Behavior: Learning from the Pandemic, „Asian Journal of Social Health and Behavior”, t. 6(3), s. 93–104 (https://doi.org/10.4103/shb.shb 183 22). DOI: https://doi.org/10.4103/shb.shb_183_22
Kowalska-Duplaga Kinga, Duplaga Mariusz, 2023, The Association of Conspiracy Beliefs and the Uptake of COVID-19 Vaccination: A Cross-Sectional Study, „BMC Public Health”, t. 23(1) (https://doi.org/10.1186/s12889-023-15603-0). DOI: https://doi.org/10.1186/s12889-023-15603-0
Kozik Ewa, 2021, Jak troszczyć się o życie? Antyszczepionkowe narracje spiskowe w czasie pandemii COVID-19, „Studia Etnologiczne i Antropologiczne”, t. 21, nr 1, s. 1–19 (https://doi.org/10.31261/seia.2021.21.01.02). DOI: https://doi.org/10.31261/SEIA.2021.21.01.02
Lupton Deborah, 2023, Attitudes to COVID-19 Vaccines among Australians during the Delta Variant Wave: A Qualitative Interview Study, „Health Promotion International”, t. 38(1) (https://doi.org/10.1093/heapro/daac192). DOI: https://doi.org/10.1093/heapro/daac192
Mayring Philipp, 2014, Qualitative Content Analysis: Theoretical Foundation, Basic Procedures and Software Solution, Klagenfurt. DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-9181-6_13
Mayring Philipp, 2015, Qualitative Content Analysis: Theoretical Background and Procedures, w: Angelika Bikner-Ahsbahs, Christine Knipping, Norma Presmeg (red.), Approaches to Qualitative Research in Mathematics Education. Advances in Mathematics Education, Springer, Dordrecht, s 365–380 (https://doi.org/10.1007/978-94-017-9181-6 13). DOI: https://doi.org/10.1007/978-94-017-9181-6
Mehta Jayur Madhusudan i in., 2023, Assessing the Role of Collectivism and Individualism on COVID-19 Beliefs and Behaviors in the Southeastern United States, „PLoS ONE”, t. 18(1): e0278929 (https://doi.org/10.1371/journal.pone.0278929). DOI: https://doi.org/10.1371/journal.pone.0278929
Ogonowska Agnieszka, 2023, Typy eksperta: koegzystencja „starych” i „nowych” ekspertów we współczesnej sferze publicznej i przestrzeniach medialnych, „Kultura Współczesna”, nr 2, s. 120–134.
Okoro Olihe i in., 2022, Exploring the Scope and Dimensions of Vaccine Hesitancy and Resistance to Enhance COVID-19 Vaccination in Black Communities, „Journal of Racial and Ethnic Health Disparities”, t. 9(6), s. 2117–2130 (https://doi.org/10.1007/s40615-021-01150-0). DOI: https://doi.org/10.1007/s40615-021-01150-0
Ostaszewska Aneta, Pietrusińska Marta, 2023, Wywiad online jako nowa rzeczywistość badawcza w kontekście badań nad feminizacją pandemii, „Studia Socjologiczne”, nr 3, s. 37–58 (https://doi.org/10.24425/sts.2023.147160). DOI: https://doi.org/10.24425/sts.2023.147160
Popiołek Malwina i in., 2021, Infodemia — An Analysis of Fake News in Polish News Portals and Traditional Media During the Coronavirus Pandemic, „Communication & Society”, t. 34 nr 4, s. 81–98 (https://doi.org/10.15581/003.34.4.81-98). DOI: https://doi.org/10.15581/003.34.4.81-98
Scales David i in., 2021, The Covid Infodemic — Applying the Epidemiologic Model to Counter Misinformation, „The New England Journal of Medicine”, t. 385(8). DOI: https://doi.org/10.1056/NEJMp2103798
Watermeyer Jeniffer, i in., 2022, To Trust or Not to Trust: An Exploratory Qualitative Study of Personal and Community Perceptions of Vaccines amongst a Group of Young Community Healthcare Workers in Soweto, South Africa, „Health Policy and Planning”, t. 37(9), s. 1167–1176 (https://doi.org/10.1093/heapol/czac060). DOI: https://doi.org/10.1093/heapol/czac060
Zhang Xiaoning i in., 2021, The Mediating Roles of Medical Mistrust, Knowledge, Confidence and Complacency of Vaccines in the Pathways from Conspiracy Beliefs to Vaccine Hesitancy, „Vaccines”, t. 9(11): 1342 (https://doi.org/10.3390/vaccines9111342). DOI: https://doi.org/10.3390/vaccines9111342

Downloads

Download data is not yet available.

Słowa kluczowe

negacjonizm zdrowotny
zaufanie
instytucje
COVID-19

Jak cytować

Młoźniak, I., Brzezicka, E., Zwierczyk, U., Kobryn, M., Wilk, M., & Duplaga, M. (2024). Postawy negacjonistyczne i sceptyczne a zaufanie – reakcje na pandemię COVID-19 z perspektywy społeczno-kulturowej. Kultura I Społeczeństwo, 68(4), 167–184. https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.4.8

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Na tych samych warunkach 4.0 Międzynarodowe.

Podobne artykuły

Katarzyna Sztop-Rutkowska, Everyday Life in (Post-)Pandemic Homes , Kultura i Społeczeństwo: Tom 65 Nr 1 (2021): THE SOCIAL AND CULTURAL CONSEQUENCES OF THE COVID-19 PANDEMIC
Paweł Orzechowski, Przyczyny odmów w wywiadach kwestionariuszowych przeprowadzonych face-to-face , Kultura i Społeczeństwo: Tom 68 Nr 3 (2024)
Radosław Skrobacki, Zaufanie i co dalej — kilka uwag na marginesie „Zaufania” Piotra Sztompki , Kultura i Społeczeństwo: Tom 52 Nr 4 (2008): O demokracji i gospodarce
Barbara Pasamonik, (Amoralny) familizm: propozycja rekonceptualizacji z wykorzystaniem psychologii ewolucyjnej i międzykulturowej , Kultura i Społeczeństwo: Tom 68 Nr 3 (2024)
Ilona Iłowiecka-Tańska, Centrum Nauki: to będzie laboratorium dla wszystkich , Kultura i Społeczeństwo: Tom 68 Nr 2 (2024): Nowi i starzy dysponenci władzy symbolicznej

Możesz również Rozpocznij zaawansowane wyszukiwanie podobieństw dla tego artykułu.