Skip to main navigation menu Skip to main content Skip to site footer

Vol. 68 No. 4 (2024): Caring For Wellbeing

Articles and essays

Negative effects of involvement in aid activities among volunteers, taking voluntary assistance for Ukrainian citizens as an example

DOI: https://doi.org/10.35757/KiS.2024.68.4.11
Submitted: May 7, 2024
Published: December 17, 2024

Abstract

The outbreak of full-scale war in Ukraine led to a massive rush of aid in Poland. The scale and intensity of involvement demonstrated the enormous potential dormant in Polish society. While many studies have focused on the forms of support, the motivations of volunteers, and attitudes towards Ukrainians — most concentrate on the positive effects of the aid given. The main aim of this article is to show that despite the obvious social benefits (for Ukrainian citizens, the volunteers themselves, and society as a whole) involvement in Ukrainian volunteer aid can be detrimental to the helpers. Assisting people who have suffered trauma or harm can lead to compassion fatigue, burnout, secondary traumatic stress and vicarious victimisation. An indirect aim of this analysis is to highlight the shortage of studies on the psychological and health costs of volunteering, not only in the context of helping the Ukrainian people. As a result, studies often overlook the physical and mental health of volunteers, and there is a lack of systemic support in this regard, which could ultimately lead to Poles becoming less involved in volunteering and turning away from such activity.

References

  1. Babińska Maria, Bilewicz Michał, Górska Paulina, Toruńczyk-Ruiz Sabina, Wypych Michał, 2022, Polacy wobec Ukraińców. Wyniki badań sondażowych zrealizowanych po inwazji rosyjskiej na Ukrainę w 2022 roku, „Nauka”, nr 4, s. 37–58.
  2. Barańska Magdalena, 2016, Wolontariat w planowaniu kariery zawodowej studentów, Wydawnictwo Naukowe UAM, Poznań.
  3. Bieleninik Dominika, 2023, Wolontariusze pomagający migrantom: „Emocje potrafią być przytłaczające”, EURACTIV.pl (https://www.euractiv.pl/section/migracje/news/wolontariusze-polska-ukraina-bialorus-ngosy-trzeci-sektor-wojna-rosja/ [dostęp: 29.10.2023]).
  4. Branson Dana C., 2019, Vicarious Trauma, Themes in Research, and Terminology: A Review of Literature, „Traumatology”, t. 25(1), s. 2–10.
  5. Chalimonik Halina, 2022, Cała Polska pomaga Ukraińcom. Upada mit o ksenofobii Polaków, „Gazeta Wyborcza” (https://wyborcza.pl/7,75399,28585315,cala-polska-pomaga-ukraincom-peka-mit-o-ksenofobii-polakow.html [dostęp: 29.04.2024].
  6. Cieślak Roman i in., 2014, A Meta-Analysis of the Relationship between Job Burnout and Secondary Traumatic Stress among Workers with Indirect Exposure to Trauma, „Psychological Services”, t. 11(1), s. 75–86.
  7. Clary E. Gill i in., 1998, Understanding and Assessing the Motivations of Volunteers: A Functional Approach, „Journal of Personality and Social Psychology”, t. 74(6), s. 1516–1530.
  8. Clary E. Gill, Snyder Mark, 1999, The Motivations to Volunteer: Theoretical and Practical Considerations, „Current Directions in Psychological Science”, t. 8(5), s. 156–159.
  9. Czerska-Shaw Karolina, Krzyworzeka-Jelinowska Aneta, Mucha Janusz, 2022, Mobilizacja pomocy uchodźczyniom i uchodźcom ukraińskim w Krakowie. Wyzwania i szanse zarządzania niepewnością, Obserwatorium Wielokulturowości i Migracji Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie.
  10. Downarowicz Paweł, Wydra Anna, 2022, Zaangażowanie Polaków w aktywną pomoc uchodźcom z Ukrainy, COPOCS Research Brief 1.
  11. Feliksiak Michał, 2022, Polacy wobec uchodźców z Ukrainy, Komunikat z badań, nr 62/2022, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.
  12. Figley Charles R. (red.), 1995, Compassion Fatigue: Coping with Secondary Traumatic Stress Disorder in Those Who Treat the Traumatized, Routledge, New York.
  13. Firlit-Fesnak Grażyna, 2023, Budowanie systemu pomocy dla uchodźców wojennych z Ukrainy w Polsce z perspektywy doświadczeń uczestników tego procesu, „Studia Politologiczne”, t. 68, s. 119–137 (DOI: 10.33896/SPolit.2023.68.7).
  14. Górecki Mirosław, 2010, Podłoże motywacyjne pracy wolontariackiej, w: Marek Konopczyński, Wiesław Theiss, Mikołaj Winiarski (red.), Pedagogika społeczna. Przestrzenie życia i edukacji. Księga pamiątkowa dedykowana Profesorowi Tadeuszowi Pilchowi, „Pedagogium” Wyższa Szkoła Pedagogiki Resocjalizacyjnej, Warszawa.
  15. Górecki Mirosław, 2013, Wolontariat — idea, organizacja, doświadczenia, „Warmińsko-Mazurski Kwartalnik Naukowy. Nauki Społeczne”, nr 1, s. 81–110.
  16. Hochschild Arlie Russel, 2009, Zarządzanie emocjami. Komercjalizacja ludzkich uczuć, tłum. Jacek Konieczny, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
  17. Jankowska Julia, Jażdżewski Robert, Karłowski Andrzej, Kozłowska Marta, Mamla Maksymilian, Ostrowska Zyta, Stępień Martyna, Tomasiak Aleksandra, Wołonciej Kamila, Zaremba Kamil, 2022, Pomoc uchodźcom z Ukrainy na Dworcu Centralnym w Warszawie w doświadczeniach wolontariuszy (marzec – kwiecień 2022), w: Małgorzata Fuszara (red.), Masowa pomoc w masowej ucieczce. Społeczeństwo polskie wobec migracji wojennej z Ukrainy, Instytut Stosowanych Nauk Społecznych UW, Warszawa.
  18. Jarosz Sarian, Klaus Witold (red.), 2023, Polska szkoła pomagania. Przyjęcie osób uchodźczych z Ukrainy w Polsce w 2022 roku, Konsorcjum Migracyjne, Warszawa.
  19. Jasiecki Krzysztof, 2023, Pomoc humanitarna dla uchodźców z Ukrainy jako katalizator nowej aktywności społecznej w Polsce, „Studia Politologiczne”, t. 68, s. 138–157 (DOI: 10.33896/SPolit.2023.68.8).
  20. Joinson Carol, 1992, Coping with Compassion Fatigue, „Nursing”, t. 22(4), s. 116–122.
  21. Jurczak Ewelina, 2011, „Wolontariat w Polsce. Analiza socjologiczna działalności ochotniczej”, praca doktorska, Kraków (https://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/52267 [dostęp: 29.10.2023]).
  22. Kalinowska Katarzyna, Krakowska Katarzyna, Sałkowska Marta, 2023, Dlaczego Polacy pomagali Ukraińcom? Typologia powodów zaangażowania w pomoc ukraińskim uchodźcom, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 41–64.
  23. Kalinowska Katarzyna, Kuczyński Paweł, Bukaraba-Rylska Izabella, Krakowska Katarzyna, Sałkowska Marta, 2023, Społeczeństwo łatwopalne. Praktyki pomagania uchodźcom wojennym z Ukrainy w roku 2022 w Polsce, Collegium Civitas, Warszawa.
  24. Kowalska Monika, 2021, Wolontariat po studencku — inspiracja i zaangażowanie studentów pedagogiki specjalnej w działalność wolontariacką, „Pedagogika Przedszkolna i Wczesnoszkolna”, nr 2, s. 123–135.
  25. Kroplewski Zdzisław i in., 2015, Syntetyczny model motywacji prospołecznych na przykładzie wolontariatu, „Psychologia Wychowawcza”, nr 7, s. 45–61.
  26. Krzyczkowski Karol, 2023, Wywiad z Natalią Saratą, socjolożką, społeczniczką, trenerką antywypaleniową, Forum Odpowiedzialnego Biznesu (https://odpowiedzialnybiznes.pl/artykuly/nie-wszystkich-wypalenie-dotknie-to-nie-jest-fatum-ale-przeciazone-osoby-czesto-znikaja-nam-z-radaru-choc-tez-nie-komunikuja-ze-odchodza-warto-wiec-sie-zastanowic-wczesniej-w/ [dostęp: 29.10.2023]).
  27. Kubiciel-Lodzińska Sabina, Kownacka Katarzyna, 2023, Migranci wojenni z Ukrainy. Opinie Polaków na temat ich pobytu oraz zakresu udzielanej im pomocy, „Studia Politologiczne”, t. 68, s. 231–250 (DOI: 10.33896/SPolit.2023.68.13).
  28. Kuczyński Paweł, Latecka Małgorzata, Szczepaniak Irmina, 2023, Niecodzienność. Doświadczenia NGO-sów i inicjatyw obywatelskich pomagających emigrantom z Ukrainy w pierwszym okresie wojny, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 65–90.
  29. Leszczyński Seweryn, 2012, Wolontariat — definicja, typy, readaptacja społeczna, „Ogrody Nauk i Sztuk”, t. 2, s. 131–138.
  30. Łuczaj Kamil, 2024, Multifaceted Hospitality: The Micro-Dynamics of Host–Guest Relations in Polish Homes after 24 February 2022, „Central and Eastern European Migration Review”, t. 13(1), s. 25–45 (DOI: 10.54667/ceemr.2023.19).
  31. Maruszewski Tomasz, Doliński Dariusz, Łukaszewski Wiesław, Marszał-Wiśniewska Magdalena, 2023, Emocje i motywacje, w: Jan Strelau, Dariusz Doliński (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki, t. 1, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk.
  32. Maslach Christina, Schaufeli Wilmar B., Leiter, Michael, 2001, Job Burnout, „Annual Reviews in Psychology”, t. 52, s. 397–422.
  33. Matuszewski Paweł, Bieliński Jacek, 2023, Entuzjazm jako motywator działań pomocowych wobec uchodźców z Ukrainy. Analiza związku między entuzjazmem a udzielaniem pomocy w modelu emocjonalnego wyboru, „Kultura i Społeczeństwo”, nr 3, s. 91–118.
  34. Moreno-Jimenez M. Pilar, Villodres M. Carmen Hidalgo, 2010, Prediction of Burnout in Volunteers, „Journal of Applied Social Psychology”, t. 40(7), s. 1798–1818.
  35. Morgan Charles, 1985, Natural Selection for Altruism in Selected Populations, „Ethnological Sociobiology”, nr 6, s. 211–218.
  36. Ormiston Heather E., Nygaard Malena A., Apgar Sophia, 2022, A Systematic Review of Secondary Traumatic Stress and Compassion Fatigue in Teachers, „School Mental Health”, t. 14, s. 802–817 (https://doi.org/10.1007/s12310-022-09525-2).
  37. Piekaruk Agnieszka, 2022, Motywacje osób przyjmujących uchodźców z Ukrainy w swoich domach. Studium doświadczeń ze współzamieszkiwania, w: Ewa Kurnatowicz (red.), Uchodźcy pośród nas. Pomaganie w perspektywie interdyscyplinarnej, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej, Wrocław.
  38. Plagnol Anke, Huppert Felicia, 2010, Happy to Help? Exploring the Factors Associated with Variations in Rates of Volunteering Across Europe, „Social Indicators Research”, t. 97(2), s. 157–176.
  39. Ponce Tarquino Y., Zúñiga Edgar, Paz Clara, Hidalgo-Andrade Paula, 2020, Supervision Model of Mental Health Telecare Volunteers during the Covid-19 Pandemic, „Clinical Neuropsychiatry”, t. 17(6), s 361–364.
  40. Ratajczak Zofia, 1998, Psychologiczne koszty radzenia sobie w sytuacji utraty pracy, w: Zofia Ratajczak (red.), Bezrobocie. Strategie zaradcze i wzorce pomocy psychologicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 13–19.
  41. Reykowski Janusz, 1979, Teoria motywacji a zarządzanie, Państwowe Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa.
  42. Sabo Brenda, 2011, Reflecting on the Concept of Compassion Fatigue, „The Online Journal of Issues in Nursing”, t. 16(1): 1 (DOI: 10.3912/OJIN.Vol16No01Man01).
  43. Scovil Jonathan, 2022, Polacy o wojnie na Ukrainie. Komunikat z badań, nr 123/2022, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.
  44. Scovil Jonathan, 2023, O wojnie na Ukrainie i scenariuszach jej rozwoju. Komunikat z badań, nr 142/2023, Centrum Badania Opinii Społecznej, Warszawa.
  45. Stuart Joanna i in., 2020, The Impacts of Volunteering on the Subjective Wellbeing of Volunteers: A Rapid Evidence Assessment, What Works Wellbeing (https://pure-oai.bham.ac.uk/ws/files/107672017/Volunteer_wellbeing_technical_report_Oct2020_.pdf [dostęp: 29.10.2023]).
  46. Szykuła-Piec Barbara, Grabowska-Lepczak Izabella, Duralski Dominik, 2023, Multi-level Assistance Activities of the State Fire Service and the Local Community of Warsaw As a Humanitarian Assistance Process, Taking into Account the Mental Health of Volunteers: A Case Study from Poland, „Athenaeum. Polish Political Science Studies”, t. 79, nr 3, s. 160–176 (DOI: 10.15804/athena.2023.79.08).
  47. Szymankiewicz Maria J., 2013, Stres i wypalenie zawodowe w pracy wolontariuszy organizacji pozarządowej, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica”, t. 282, s. 271–281.
  48. Willems Renate C.W.J., Drossaert Constance H.C., Vuijk Patricia, Bohlmeijer Ernst T., 2020, Impact of Crisis Line Volunteering on Mental Wellbeing and the Associated Factors: A Systematic Review, „International Journal of Environmental Research and Public Health”, t. 17(5): 1641 (DOI: 10.3390/ijerph17051641).
  49. Willems Renate C.W.J., Drossaert Constance H.C., Vuijk Patricia, Bohlmeijer Ernst T., 2021, Mental Wellbeing in Crisis Line Volunteers: Understanding Emotional Impact of the Work, Challenges and Resources. A Qualitative Study, „International Journal of Qualitative Studies on Health and Well-being”, t. 16(1): 1986920 (DOI: 10.1080/17482631.2021.1986920).
  50. Zabłocka-Żytka Lidia, Lavdas Michalis, 2023, Stres wojny. Zalecenia dotyczące ochrony zdrowia psychicznego i dobrostanu zarówno uchodźców ukraińskich, jak i Polaków zaangażowanych w ich wsparcie, „Psychiatria Polska”, nr 4, s. 729–746 (DOI: 10.12740/PP/156157).

Downloads

Download data is not yet available.

Most read articles by the same author(s)

Similar Articles

1 2 3 4 5 > >> 

You may also start an advanced similarity search for this article.